Thứ Tư, 31 tháng 12, 2014

Mùa thu du ký (5) - Không tên

Người Miến Điện cho rằng, đất nước của họ là nơi có Phật hiện diện, là nơi Phật từng đến. Những chùa Phật Nha, chùa Phật vàng, chùa Xá lợi tóc Phật là những Thánh tích quý giá không chỉ của riêng đất nước "không giống như đất nước nào khác mà bạn từng biết", mà còn là điểm đến tâm linh của rất nhiều Phật tử trên khắp thế giới.

Người dân Miến Điện cho rằng, thuở Đức Phật chưa nhập Niết Bàn, trong một buổi thuyết pháp có hai người từ phương xa đến, xin đầu nhập làm môn đệ. Phật thu nhận họ làm đệ tử. Sau một quãng thời gian tu hành, họ xin được trở về cố hương. Phật đồng ý, đồng thời ban cho hai vị đệ tử ấy tám sợi tóc của Ngài. Tám sợi tóc xá lợi đó của Phật, hiện nay được cho là đang thờ tại chùa Vàng Shwedagan - Yangon, thủ đô của Miến Điện.

Truyền thuyết còn kể lại rằng, một lần Đức Phật thu nhận một người thương nhân tên là Punna, đã lặn lội đến tận Savatthi (một Thánh tích thiêng liêng của đạo Phật, ngày nay nằm sát biên giới Nepal - Ấn Độ) để dập đầu xin vào tăng chúng. Sau một thời gian tu hành, Punna xin Đức Phật cho ngài được đi giáo hóa chúng sanh. Phật nói: dân xứ ấy dữ lắm, ông giáo hóa bằng cách nào? Ngài thưa: con sẽ không bao giờ giận dù cho họ giết con.Punna giáo hóa thành công, xây được một tu viện, và mời Phật đến thăm. Đức Phật đến với 500 vị tăng. Khi trở về, đức Phật dừng chân bên sông Nammada, gần dãy núi Saccabandha. Một vết chân của Ngài in dấu không phai gần bờ sông, một vết chân khác in dấu trên núi. Hai vết chân bây giờ là hai thánh tích, ngày xưa được vua thờ, ngày nay là đất hành hương của dân chúng.

Burma là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, nhưng người dân Burma bao đời nay lại đắm mình trong lòng di sản Phật giáo được xem là lớn nhất nhì thế giới. Anh không theo đạo Phật, anh cũng không nghiên cứu về Phật pháp, nhưng ừ thì bằng những ơn vọng về ánh sáng của từ bi hỉ xả, của Phổ độ chúng sinh, anh đã đến Miến Điện vào những ngày đầu thu, đi qua những chùa chiền, chạm tay vào Phật, ở nơi mà người ta vẫn hay nói: Hãy đi, ngay khi Burma vẫn còn "chưa được nhiều người biết đến"

5. Không - tên:

Ở Không tên có cái gì đó rất hay.

Sáng đó xe đến Yangon lúc tầm năm giờ sáng. Anh nhoài người ra khỏi xe, tranh thủ chạy đi kiếm nhà vệ sinh để rửa mặt, cái bến xe lúc hừng đông lúc nhúc những người. Bến xe Yangon rộng và cũ kỹ - thì ở Burma này, cũ kỹ là đặc sản, như mắm - dậy mùi nhưng ai ăn được thì thấy ngon, đi xa là mắc nhớ, gọi tên là mắc thèm. Anh kiếm một chiếc taxi, đi vào thành phố. Đi chung xe với hai chú sadi, mới sáng sớm, mặt ai cũng chảy dài theo từng vòng bánh xe lăn vô trung tâm, quãng đường di chuyển hơi xa, taxi lại bỏ hai chú ấy đi vào một thiền viện nào đó trong hẻm hốc. Sau một chuyến đi đêm dài, bây giờ thì chỉ muốn đi tắm và đi ngủ. Anh chưa đặt phòng nghỉ, chỉ đưa đại địa chỉ của một hostel nào đó anh đọc thấy trên mạng cho người tài xế, rồi gật gù trôi vào giữa những làn đường thênh thang, cây xanh mướt cả trời.

Đến sớm, cũng may hostel dễ chịu, cho anh check in vào ngay mà không cần phải chờ đến một giờ trưa, không cần cả việc phải đặt phòng trước. Có điều, anh thấy xót xa quá vì mấy đứa trẻ làm chân giúp việc ở hostel này, toàn bộ đều là mấy đứa nhỏ, nhỏ xíu, lớn nhất chắc chừng mười lăm, mười sáu tuổi. Đất nước người ta nghèo, nên trẻ con - cũng là một thành phần lao động chính. Anh tranh thủ nghỉ ngơi một xí, rồi dựng dậy, đi bộ vô thành phố. Cũng may, chỗ anh ở rất gần với khu China town, khu Tiểu Ấn, và gần cả chùa Vàng.

Không Tên là ở lúc anh lê la ở khu chợ trời, đi bộ thôi, đường phố Yangon rộng nhưng nhếch nhác, đường đầy rác, người đông và nhấp nhô, lộn xộn. Những dãy nhà theo lối thuộc địa xưa, một thời quá vãng, nay rêu phong và cũ kỹ, buồn thôi là buồn. Lúc len lỏi qua những ngã tư đường, anh để ý Không tên ở bên lề một phố đông đúc, Không tên bán yaourt, tan lợ lợ lạnh lạnh trên đầu lưỡi. Không tên có một ánh mắt trong veo, mùa thu buồn tênh nhẹ tênh trên đôi tay Không tên gầy nhỏ. Không tên mặc một chiếc longi màu trầm, tóc tết thành bím và nụ cười răng trắng mỏng manh như khói. Thứ khói mùa thu bãng lãng bay bổng và nhẹ nhàng. Một Không tên ngồi bên vệ đường, đôi quang gánh yagourt nhẹ theo từng bước khách lại qua.

Lúc anh mò đường đi qua khu China town, anh vớ đại một Không tên trên phố. Không tên vừa bước xuống khỏi chiếc xe bus, em nhiệt tình dắt anh đi qua mấy ngã phố, bảo để em dắt anh tới tận nơi. Không tên tóc ngắn, da ngăm ngăm, ít khi cười, nói chuyện nhanh và đầy tự tin. Không tên bảo, em không thích đất nước này, em đã từng tham gia các chương trình tình nguyện, được đi ra khỏi đất nước. Với em, Yangon thật bẩn và kém phát triển, đất nước kềm kẹp con người, không muốn cho người ta đi lên, những trì trệ và cũ kỹ đang từng ngày xói mòn hết những con người nơi đây. Chia tay Không tên ở Ngôi chùa Tàu, anh thầm chúc em sẽ có cơ hội phát triển, Myanmar cũng được, Yangon cũng được hay ở bất cứ nơi nào khác, em hãy cứ luôn lăn xả với cuộc đời như vậy nhé. Không tên nhiệt tình và tốt bụng dắt anh qua mấy nẻo đường. Chia tay rồi, có mái tóc tém nào hiện lên trong đáy mắt. Mùa thu Yangon nắng bỗng nhiên thật hiền.

Không tên cũng giúp anh dọn lại kệ dép. Ánh mắt trẻ thơ ngời sáng. Bàn tay bé thơ quen lần áo mẹ đã phải ra đời sớm, dày đặc vết chai. Buổi tối Yangon mưa, mấy sợi mưa thu buồn rười rượi, nhìn ra đường cũng vắng, mới bảy giờ hơn đã lặng tiếng chân người và xe cộ. Không tên ngồi với một Không tên khác, chăm chỉ học tiếng Anh. Chủ cho các em học thêm tiếng Anh để phục vụ cho việc kinh doanh. Em ngọng nghịu đọc chưa tròn vành rõ chữ nhưng chăm chỉ, ngoan hiền. Mấy đứa em của anh ở quê nhà, từng tuổi này vẫn còn được cha má chở đi học, và ngửa tay ra xin tiền. Mùa thu len lén những xót xa.

Anh nhai thử một lá trầu. Mùi hăng hăng cay cay chát chát của lá trầu, của thuốc rê, của mấy loại nguyên liệu khác không tên quến vào trong khoang miệng. Anh giả bộ nhai nhai, chịu không nổi tìm một góc nào đó nhổ xuống, màu bã trầu loang trên phố. Anh thấy răng mình kin kít. Ai biểu tự dưng mắc nhớ những ngày xưa, nhà cô Hai có vườn trầu, phía ngoài cặm mấy cây cau, mấy đứa nhỏ như anh hay lượm mo cau kéo đi khắp xóm. Thấy người lớn nhai trầu, cũng ba trợn lén lấy vôi trét vô lá trầu, kẹp một miếng cau nho nhỏ vô rồi làm ông bà già móm xọm. Cái vị đắng chát cay xè ấy táo tợn theo năm tháng. Lúc lớn lên anh cũng không từng nghĩ sẽ thử lại cái vị khó chịu ấy. Nhưng ở Yangon, ở Burma, ai ai cũng nhai trầu. Những Không tên mặc longi, thoa thanaka và nhai rầu. Anh thấy mình như nhỏ lại, bắt chước những Không tên, anh quện tim mình trong những bệt trầu phai.

Những vết trầu phai theo năm tháng. Những góc phố cũ kỹ buồn thiu đậm dấu thời gian. Những đền chùa dát vàng lộng lẫy, ngày đêm được vạn người bái ngưỡng. Dáng longi nhẹ nhàng từng bước chân sớm tối. Anh ngủ lại hostel một đêm, đêm ấy mưa thu buồn. Sáng hôm sau anh dậy sớm, bắt taxi ra sân bay. Đến Yangon vào buổi sáng, rời khỏi Yangon lúc trời tờ mờ sáng. Anh khe khẽ nắm mở bàn tay mình. Buổi sáng Yangon trong lành, đường rợp bóng cây. Ánh vàng hắt ra từ ngôi chùa Vàng Schwedagon còn vương nơi đáy mắt. Mùa thu lặng lẽ đi qua.

Như những câu chuyện diễm tình, anh nhớ những cô gái Không tên, nụ cười như khói, ánh mắt như mưa mùa thu.


 Đường phố Yangoon



 Chùa Tàu


 Của nả trầu cau

Mùa thu du ký (4) - Vó ngựa Bagan (tt)

Ló đầu ra là hai gương mặt lạ hoắc. Trong bóng đêm bập bùng, mưa không ngớt, anh dụi mắt, hỏi có chuyện gì không? Người ta chỉ vô bảng thông báo, khách du lịch vào Bagan phải đóng phí 15usd. Anh lờ mờ nhớ ra hình như mình đã đọc thông tin này rồi. Cũng không nói gì nhiều nữa, phần vì mệt, phần mưa tạt liêu xiêu hết cả màn đêm rồi. Vội vàng đóng phí rồi leo lên xe, vẫn chiếc xe bán tải với cái thùng xe lắc lư trải chiếu dơ hầy.

Đồng hồ chỉ ba giờ sáng. Ba giờ sáng ở Bagan. Anh lại tiếp tục không biết mình sẽ được chở đi đâu. Mưa thu réo rắt gõ vào đêm những mịt mùng. Anh thiếp đi trong đêm lạnh và màn mưa thu ấy!




Anh bạn lái xe ghé vào một tu viện. Đêm khản đặc trong tiếng của côn trùng kêu, của những con bồ hóng theo ánh đèn xe loang loáng mà tủa về. Sư thầy ra mở cửa. Anh tài xế bỏ dép ra, đi chân trần vào nhà rồi kỉnh lễ với sư thầy. Anh ta quỳ xuống, lạy, thầy gật đầu anh mới đứng lên, ngoắc anh vào trong. Đó là một căn phòng trống, khá rộng, sàn lót chiếu, mọi thứ đơn sơ, mấy bóng đèn hột vịt đỏ choe choét soi những gương mặt ngái ngủ. Anh nhấc nhẹ chân, sợ một tiếng động nhỏ thôi cũng làm cho nơi cửa thiền bừng tỉnh dậy. Không ai nói gì, anh tài xế ra đi, anh ở lại, tự tìm cho mình một chỗ trống - có rất nhiều chỗ trống, đèn tắt, sư thầy lui vào nhà trong, anh nằm xuống, chưa nhắm mắt đã ngủ, giấc ngủ ăn mòn từ sâu thẳm ở trong bụng ăn ra, húp trọn anh luôn.

Giấc ngủ ngắn ngủi ba tiếng đồng hồ, muỗi vo ve làm bạn với anh trong suốt những canh ngắn ấy. Anh trệu trạo nhớ là mình đã làm cách nào đó lôi được chai thuốc chống muỗi ra ve vo khắp mặt mày chân cẳng, và nhiều khi buồn ngủ quá rồi, mệt mỏi quá rồi thì tiếng muỗi kêu cũng như là tiếng đờn, ò e te tí càng làm cho giấc ngủ thêm sâu. Như một phản xạ, anh bật dậy lúc năm giờ sáng. Rọt rẹt dòm ra ngoài sân, thấy trời tối u u, chim đã kêu rình rang, nhưng trong phòng thì vẫn tối hù. Sợ người tài xế đã đến, không thấy mình thì người ta lại buồn nên anh giả bộ bước ra cửa, không biết có phải phép hay không nên đâu có dám mở cửa bước ra đâu, cứ đứng tần khân bên bậu cửa, lấp ló kiễng chân nhìn ra ngoài qua mấy khe cửa xem thử coi có người đến hay chưa. Te rẹt ở đó chừng năm mười phút thì có tiếng sư thầy ở nhà sau đi lên, mở cửa cho anh ra ngoài. Trời mờ mờ tỏ, soi gương mặt sư thầy trẻ măng, hiền khô, anh cúi chào thầy, nói cảm ơn rằng thì là duyên, duyên của mùa thu nên trên đường rong chơi phiêu lãng cuối trời, may mắn làm sao anh được một đêm ngủ lại nơi thiền viện này. Một thiền viện nhỏ, nép trong những vườn cây - thứ cây lá nhỏ xíu xiu rất đặc trưng ở Bagan, và tiếng chim kêu rộn ràng, kéo một buổi bình minh mùa thu về qua từng tiếng chim ca và hơi sương mờ ảo. Khuôn viên của tu viện khá rộng, gồm nhiều căn khác nhau, làm bằng gỗ, mộc mạc và đơn sơ. Sư thầy bảo anh ra ngoài sân sau, ở đó có bồn nước, anh có thể vệ sinh cá nhân cho tỉnh táo. Thầy nói tiếng Anh rất tốt, giọng hiền từ, dáng người thấp nhưng nhanh nhẹn. Anh cảm ơn rồi ôm của nả ra sân sau, ở đó có vài nhà sư đang ... tắm. Họ mặc áo nâu sòng, tắm sáng, xả nước ào ào. Anh thấy tự nhiên hỏi họ có nhà tắm không thì cũng... kỳ, nhưng tắm trần như vậy thì thấy còn ... kỳ hơn nữa nên thôi, đánh răng, rửa mặt rồi bước ra. Giấc ngủ ngắn ngủi của mùa thu làm cho anh lấy lại sức thấy rõ. Hay cũng không biết nữa, ngủ ở chùa, nơi Phật tích này làm anh thấy bình yên đến vô ngần.

Năm giờ hơn thì bác tài xế đến, lại một gương mặt lạ hoắc. Nhưng chả hiểu sao anh cứ thấy mọi việc chả có gì phải sợ, nơi đất Phật này, anh đâm ra tin tưởng người ta một cách vô thần, không đắn đo, không suy nghĩ, cứ thế mà tin vào người. Cám ơn sư thầy một lần cuối, anh vác ba lô vất lên xe, bắt đầu một ngày rong ruổi thành Bagan. Anh chào hỏi chú tài xế, một người đàn ông trung niên, không nói được tiếng Anh, mặc longi, không hút thuốc, vẻ ngoài khá bảnh tỏn và sạch sẽ. Hỏi chú có bản đồ không? (ôi bản đồ, biết bao lâu rồi anh chưa nhìn tới được cái bản đồ, ở Miến Điện này, hình như con người ta không cần đến cái thứ ấy, cứ như có người đưa đường chỉ lối, chỉ là đi. Anh thì thấy không có bản đồ, mình như một người mù.). Nói một thôi một hồi chú mới hiểu được là anh cần bản đồ, lắc đầu, nói không có. Anh hơi nản, không có thì thôi vậy. Sợ không kịp giờ đi ngắm bình minh, nên chú tranh thủ chạy, lát sau anh mới biết, thì ra chú ấy quanh lại vài cây số để về nhà mình, lấy cho anh cái bản đồ. Cái cảnh người vợ chú - một người phụ nữ Miến Điện cực kỳ đẹp (mái tóc vấn, thoa thanaka, mặc longi một màu rất nhã, đứng ở trước cổng căn nhà bằng gỗ, cái cổng dựng lên thô sơ bằng mấy cái cây con con, quanh nhà là những vườn cây cổ thụ in bóng, con đường đá đỏ đẹp mê hồn trong buổi sáng mùa thu trong lành. Người vợ đón anh và chú bằng một nụ cười. Ôi người đàn bà ấy, trong cái khung cảnh mờ ảo buổi bình minh hôm ấy, đã ngơ ngẩn cướp đi một nửa hồn anh rồi!).

Đi ngắm bình minh. Sáu giờ, anh được chú chở đến một ngọn tháp, không lớn lắm, đường vào đền là đường đất, cát lún phún theo mỗi vòng bánh xe lăn. Anh không biết tên, có hỏi, nhưng chú trả lời anh không hiểu, dò trên bản đồ thì do chưa quen nên không tìm ra được, nhờ chú tra giùm thì chú chỉ là Ananda nhưng lúc đi về, anh kiểm tra đối chiếu lại thì thấy không phải. Đền nằm có mình ên, có rất đông khách du lịch tập trung trên đỉnh rồi. Những gương mặt người quen thuộc, hơn phân nửa là những người đã cùng anh đi chung chuyến xe bus đêm từ Mandalay đi Bagan tối hôm trước. Ai cũng bừng bừng khí thế ngắm bình minh ở một trong những nơi được cho là đáng để ngắm nhìn mặt trời mọc nhất thế giới. Anh leo lên mấy nhịp cầu tre (ý da), mấy bậc cầu thang, lên đến đỉnh. Phóng tầm mắt nhìn ra bốn phía, một vùng rộng lớn, bạt ngàn tháp, bạt ngàn những đồng không mông quạnh. Phía chân trời, mặt trời nhói lên như đốm lửa, ráng đỏ ửng hồng, những tia nắng đầu tiên xiên xéo, nhảy nhót nhẹ nhàng trên mỗi phiến đá, những phiến đá trăm năm. Cảnh đẹp đến ngơ ngẩn cả lòng. Tiếng máy ảnh vang lên, tiếng người xuýt xoa xôn xao. Anh chỉ im lặng, như nuối tiếc như muốn ngừng lại phút giâ này. Bình minh mùa thu Bagan, nắng đã lên, mặt trời rựng hồng phía cuối chân trời. Không vội vã, anh bước những bước cuối cùng ở bậc thang xuống đất. Bắt đầu hành trình rong ruổi Bagan.

Chùa ở Bagan nói riêng hay Burma nói chung thường có bốn cửa: Đông Tây Nam Bắc dẫn vào đền. Đền cũng có bốn ngã, mỗi ngả lại dẫn đến Ban thờ với tượng Phật. Chánh điện luôn có tượng Phật to đep nhất. Không giống chùa ở Việt Nam, sẽ có cửa Chánh môn với Nam tả nữ hữu, một Ban thờ Chánh điện, phía sau thờ Cửu huyền thất tổ hoặc Thờ Chư vị Lão tổ. Khách hành hương đến bái lễ Phật sẽ phải để chân trần, tâm tịnh không vướng bụi trần. Ở đó người sẽ kỉnh lễ Phật theo tuần tự Kora, vòng tròn từ trái qua phải. Khách có thể mua những lá vàng để dâng lên Phật qua nhiều ngày tháng. Có cả hoa nhưng khác với Phật tử ở Lào hay Cambodia, ở đây người ta không thắp hương lễ Phật. Ngoài sân chùa  thường có ba Chuông đồng. Ở đó, khách hành hương hay đến thỉnh chuông. Tiếng chuông chùa trầm bổng dễ lay động lòng người trong tiết trời hanh khô của mùa thu đang chậm rãi qua.

Anh đi qua những ngôi đền Bagan, nao lòng với những hành lang dài, chân trần mát rượi trên nền gạch trăm năm, gió thổi lồng lộng. Đền Htilominlo được xây dựng bằng đất, đẹp và buồn, như những niềm riêng xưa lơ lắc, một thời vàng son, một thời rực rỡ. Qua những thâm trầm, nay đền vẫn còn đó, vẫn đẹp, nhưng buồn. Đền Swezigon Phaya: đền đẹp với những hành lang gấp khúc, buổi sáng nắng vừa lên, vắng vẻ heo hút. Đền Ubethein cũng được xây bằng đất, đền nhỏ thôi, tượng  Phật cũng bằng đất nung, khác với các chùa khác, do chùa nhỏ, chỉ có hai mặt, cảnh phía sau đền đẹp đến nao lòng vì nhìn ra xa là thấy cả một rừng tháp khác. Cũng không thể bỏ qua Ananda Phaya, quần thể chùa lớn và còn giữ được nguyên vẹn nhất trong tổng thể hơn hai ngàn đền chùa ở Bagan này. Ananda với hai vòng trong ngoài, là nơi thu hút rất đông khách du lịch đến đây chiêm ngưỡng, là nơi dân bản địa ngày đêm đến bái vọng. Ngôi đền bên sông Buphaya, với ngọn tháp tròn, rất đẹp màu vàng chóe nằm mé rìa sông. Và Gaw Daw Palin Phaya làm anh nhớ mãi không phải vì bên ngoài chùa người ta bày ra không phải là những quầy bán kinh sách, bán quà lưu niệm, bán thanaka... mà là những mặt hàng thời trang, là mắt kiếng, đồng hồ, nước hoa... Gaw Paw Palin đón anh bằng cơn mưa mùa thu chiều bất chợt. Anh ướt không đáng kể nhưng lúc chạy vội trốn cơn mưa thu, chạy vào chánh điện anh bị trượt chân, té một cái ầm ngay trước cửa chùa. Và thì chào Phật bằng một cách không được chính thống cho lắm, thì thôi mưa trơn và bước vội. Mưa to quá, nước mưa xối xả tạt vào chùa. Rất đông du khách lỡ bước nên tập trung vào chùa, anh tìm một góc nhỏ thanh tịnh nào đó, chợp mắt một tí trước thời tiết mưa nắng bất chợt thế này. Rồi thì Sulamani Pahto, một ngôi chùa rất lớn, anh đến chùa trong tâm trạng gấp rãi vì chuẩn bị nắng tắt sang sông, anh cảm nhận Sulamini Pahto một cách vội vàng, ngôi đền dở dang vì trời ơi sau một ngày dầm mưa và dãi nắng, con người ta đâm ra ớn nhợn với những đền chùa buồn hiu hắt đậm dấu trăm năm, nghìn năm như thế này.

Bagan chào anh bằng cơn mưa khuya. Bagan cũng trêu ghẹo anh bằng một cơn mưa chiều bất chợt. Anh sợ, sợ mưa giăng trời thế này rồi làm sao mà ngắm nắng về trên những giọt hoàng hôn mùa thu trên những ngọn tháp Bagan trăm nghìn năm này? Nhưng mưa đến nhanh rồi cũng tạnh. Nắng lại lên, lại xỏ xiên qua những vòm quá, hong mái tóc người con gái Miến, thanaka lại được dịp rựng lên trong nắng.  Phía chân trời có cầu vồng, lúc anh chạy ngang qua Shwenanday Phaya - một ngôi đền rất to và đẹp, ở cánh đồng dẫn vào đền, anh hú lên cầu vồng, ôi cầu vồng, rực rỡ trong nắng chiều quạnh quẽ, màu sắc này như ám ảnh, một cảm giác ám ảnh, tựa như qua một cơn mưa, mùi của đất váng lên trong không khí quyện với mùi của cây cỏ, của mùa thu, của không gian bình yên tĩnh tại Bagan, làm cho lòng người thơ thới. Là tiếng của mùa thu đang vẫy gọi, là tiếng của trái tim rung lên trước khoảng khắc tuyệt vời của đất trời. Từ Dhammaya Gyi Pahto, anh lặng ngắm mặt trời lặn. Binfh minh và hoàng hôn, tính ra là thời khắc mà lòng anh tĩnh tại nhất. Chỉ cần im lặng thôi, không cần làm gì cả. Nghe tim mình nói, nghe lòng mình buông lời. Lời của trái tim, ừ, là lời chân thật nhất.

Anh rời Bagan vào lúc bảy giờ tối. Một ngày rong ruổi nơi bình yên và trầm mặc. Anh đi qua những dấu chân ngựa buồn, những con đường đất đỏ bụi mù, những bóng cây cổ thụ lá nhỏ xanh rì hai bên đường, những đền chùa nghìn năm, những gạch đất trăm năm. Gương mặt thanaka rựng lên trong nắng sớm, ánh hoàng hôn nào vừa tắt phía lưng đồi. Sau cơn mưa thu, anh gặp ánh cầu vồng, mùi đất đỏ quyện với mùi xưa cũ, Bagan đẹp và buồn. Nếu cần tìm một chốn bình yên, hãy đến Bagan. Bằng một cách nào đó, anh đã say với cái bình yên tĩnh tại và buồn đến nao lòng của mảnh đất này. Có cánh chim nào vừa bay ngang, chim rỉ tai anh, biểu thôi bữa nào bây rãnh thì ghé Bagan chơi, để cho ngày đừng vội, để người được chậm rãi đi với người. Chớ thiệt tình là ở Bagan là anh trôi. Tỉnh ra mới thấy tiếc, sao mà thời gian nhanh quá vậy trời?

Những dấu chân ngựa vẫn buồn.
Như Bagan trăm nghìn năm vẫn vậy!
Mưa mùa thu giăng sương khói.
Sáng nay nhìn trời, thấy hồn khuyết đi một mảnh.
Như có mảnh hồn nào gửi theo giọt mưa thu Bagan

Thứ Sáu, 12 tháng 12, 2014

Mùa thu du ký (4) - Vó ngựa Bagan


Mưa gió bập bùng. Mưa thu nhẹ nhẹ.

Rời Bagan lúc bảy giờ tối. Sau cơn mưa chiều, trời thu mát mẻ. Lòng người phây phây! Những đền đài chùa chiền cũ, ngây ngất những vó ngựa buồn. Là đến Bagan lúc 2 giờ sáng. Mưa rơi âm thầm. Bến xe Bagan âm thầm. Mưa xéo xiên rót màn đêm với ánh đèn vàng vọt, buồn đến ngơ ngẩn vào lòng người.

 Cái lạnh một sớm khuya thu nào với mưa e ấp. Bagan chưa đi xa đã nhớ. Bagan trở về là thương nhớ. Những nhớ với thương vo tròn thành kỷ niệm. Những kỷ niệm thuộc về mùa thu, chênh chao miêng miếc mà sâu đầm không tả nổi.

4. Vó ngựa Bagan

Anh xách ba lô lên chuyến xe đêm đường dài vượt Bagan đi Yagoon lúc bảy giờ tối. Nhà xe phát cho anh đống của nã gồm có bịch khăn giấy ướt, kem và bàn chải đánh răng mini. Xe ghế ngồi, ngật ngừ vượt hơn bảy trăm cây số xuyên đêm đi về cố đô Miến Điện. Nằm trên xe, mùi hoa lài phảng phất (mãi sau anh mới biết, đó là mùi của cái khăn giấy ướt, làm anh cứ tưởng mùi nhang. Nhang với khói chập chờn trong giấc ngủ trệu trạo!). Vòng bánh xe quay quay, chưa gì mà đã thấy nhớ.

Ai đến Bagan đa phần đều chọn xe ngựa làm phương tiện đi lại chính. Cũng đúng thôi, hợp thời và hợp với cảnh. Tuy nhiên, do không có thời gian nhiều, anh chỉ ở lại Bagan từ hai giờ sáng cho đến bảy giờ chiều của ngày thứ hai trong chuyến hành trình ngắn ngủi này, nên anh chọn đi taxi. Thuê một chiếc taxi rong ruổi cả ngày ở Bagan, cảm giác tiện lợi và cũng hay hay, nhìn người ta cà xịch cà tang bên cỗ xe ngựa, nhìn người ta cong giò đạp xe, nhìn người ta lại lại qua qua, nhanh chóng và mất hút, cũng có cái thú riêng của nó. Anh đơn giản nghĩ rằng mọi thứ đều là duyên. Là duyên thì không cầu không cưỡng duyên cũng tới. Anh khám phá Bagan theo cách của riêng mình. Âm thầm cảm nhận, âm thầm đi qua, không đắn đo, không hoài vọng, không mệt mỏi. Nhưng ai mà biết được, sao tự nhiên đi về nhà rồi, yên ổn hết mọi thứ rồi, thì lại thành ra thương nhớ Bagan hết sức!

Bagan là thành cổ nổi tiếng của Miến Điện, xây dựng từ thế kỷ thứ 9, phát triển rực rỡ từ thế kỷ thứ 11 đến thế kỷ thứ 13. Bagan gắn liền với quần thể đền chùa đồ sộ. Ở đây, đường đá đỏ trải lối, những vạt cây cổ thủ với muôn hình vạn trạng, đẹp đến mụ mị cả người. Thu Bagan rựng trong nắng, nhiều khi đang chang chang nắng lại đổ mưa rào, mưa xong rồi lại nắng tiếp, nhưng nắng đã bớt hanh, mùi đất mới rộn lên theo từng cánh mũi, phập phồng. Và những con đường đá đỏ mới chập chùng bụi, qua cơn mưa chưa kịp ướt đất trở nên hiền hòa. Khách du lịch tới đây, thích thú đi qua hết những mưa nắng đất mù bụi đỏ đó, hợp thành những điểm quyến rũ rất riêng của thành cổ Bagan vẫn còn ngái ngủ trong những giấc mơ nghìn năm thiên lý. Bagan cổ, Bagan buồn và Bagan quyến rũ trong cái cổ cổ, buồn buồn, thiếu thốn và ẩm ương mưa thu ấy!

Chuyến xe từ Mandalay vắt một cái tới Bagan, thả anh xuống bến xe thuộc khu New Bagan lúc chưng hửng hai giờ sáng. Mấy ánh đèn vàng vọt tỏa xuống bến xe vắng ngơ ngắt những chùm sáng mờ ảo. Mưa, nhẹ nhẹ nhưng đủ để ướt áo mất tiêu rồi. Anh không có đặt nhà nghỉ ở Bagan, định tìm chỗ nào đó, nghỉ tạm đôi chân này, sáng lên lại đi, ngắm mặt trời mọc ở một trong những nơi mà người người ước mơ một lần được chiêm ngưỡng ánh bình minh rạng ngời trên những lắc lẻo đền đài cũ kỹ. Nhưng New Bagan là chỗ nào? Bến xe mới được dời ra, nằm heo hút ở tuốt luốt thẻo đất mút cà tha nào đó, vắng vẻ hiu quạnh, không có một chỗ nghỉ lưng, mấy nhà xe thì đóng cửa, nhân viên ngủ còng queo trên nền đất (kế bên có cây xăng, đang xây dựng, anh lếch thếch mò qua, thấy cái cảnh người ta mặc longi ngủ tềnh hênh nhìn muốn bỏ chạy, sợ quá!). Cánh tài xế bến xe bu đen bu đỏ, mời cái này, mời cái kia. Đêm lạnh, mưa buồn, lùng bùng lỗ tai. Anh ngơ ngác nói với một ông tài xế nào đó, làm ơn, tôi muốn kiếm một chỗ ngủ, chỉ cần ba tiếng đồng hồ thôi, miễn phí, sau đó thì tôi muốn thuê một chiếc taxi, đi từ bình minh cho đến hoàng hôn, làm ơn, tôi buồn ngủ quá rồi. Ông chú tài xế nói tiếng Anh bập bẹ, nói với anh yên tâm đi, để ông giúp cho. Anh ngồi chong ngóc ở một chái hiên một quán cà phê đêm nào đó, ngồi nhìn ra thấy hạt mưa bay bay, đôi mắt dấp díu phản đối vì muốn ngủ. Mông muội thế nào rồi anh liều mạng leo lên một chiếc xe bán tải, ngồi ở thùng xe phía sau, mưa tạt vô ram ráp ướt. Phía buồng lái là một cậu trai lạ hoắc (ông tài xế đã đá anh qua tay của cậu này, không thương tiếc, chỉ nói yên tâm đi, em của tao!). Cậu trai nói với anh là có chỗ ngủ rồi, một thiền viện nhỏ, sư sẽ cho anh ngủ nhờ ba tiếng đồng hồ thần thánh, sáng, là có người đến đưa anh đi. Anh lên xe. Xe tải rồ máy chạy đi đâu đó, đêm sâu thẳm, đường không có ánh đèn. Màn mưa nuốt chửng anh với cơn buồn ngủ vào lòng. Xe chạy khoảng mười phút (hay cỡ đó) thì ngừng lại. Ló đầu ra là hai gương mặt khác lạ hoắc, hai người đàn ông trung niên, nói xuống xe, đưa tiền ra. Anh ngơ ngác, đứng hình. Hay là gặp trấn lột rồi đây?

.....

Anh cố viết cho nó hồi hộp thế thôi, chớ không sao đâu, anh đã trở về, mọi chuyện đều ổn. Dân Bagan hiền lắm. Mà thật ra là hiền hay không, là do mình cảm nhận. Nếu nghĩ theo cái kiểu dân du lịch bị mấy tay hàng rong tào lao đu bám, mệt hết sức, thì sẽ thành ra mệt thiệt. Nhưng như anh, nhìn mấy người hàng rong, thấy họ đa phần đều nghèo, họ thoa thanaka, họ cười rạng ngời trong nắng. Nắng thu làm cho lòng anh thấy bình yên lạ, anh mua giúp họ, và anh thấy nắng thu mỉm cười. Đại loại là như vậy. Anh đi, thấy mùa thu Bagan ấp ôm trọn vẹn những vòng tay.

Và chắc ăn là sẽ còn tiếp.


Thứ Hai, 17 tháng 11, 2014

Mùa thu du ký (3) - Chạy theo ánh mặt trời (b)

Có lúc anh chỉ muốn như thế này. Đong đưa chân trên những nhịp cầu gỗ teak trăm năm, nghìn năm. Như có như không mà vui vẻ với ánh mặt trời le lói nơi cuối chân trời.

Lúc về nhà, anh lục lại tấm ảnh hoàng hôn trên Ubein làm ảnh cover trên trang cá nhân. Những lúc anh mệt mệt, ghé ngang qua dòm một cái, thấy đời khỏe khoắn, thấy lòng mình thanh thản. Để có được những phút giây ấy, anh đã giẫm lên giọt tà dương cuối cùng của ngày, trong một buổi Mandalay hanh nắng. Thứ nắng mùa thu ve vãn lòng người.

3. Chạy theo ánh mặt trời (b)

Quyết định không đi King Palace, phần vì bác tài xế cứ nhiệt tình hối thúc, thôi chú đừng đi vô trỏng, có cái gì ở đó đâu, chán ngắt chán ngơ, buồn thiu. Thì thôi, coi như cả giờ đồng hồ lượn lờ bên ngoài hào nước, nong sâu không biết thế nào nhưng cái nắng thu Mandalay đã muốn trở thành bạn, cứ tam táp vào mặt làm anh muốn khùng luôn rồi. Bác tài xế vạch ra cho anh kế hoạch xông pha khám phá Mandalay trong chưa đầy một phút. Anh nên đi chỗ này, anh đừng nên đi chỗ kia, chỗ nọ cần phải đến, chỗ đó nữa - nhất định phải đến. Anh giữ cho mình quyết định duy nhất, làm gì làm, đi đâu thì đi, anh nhất định phải ngắm hoàng hôn trên Ubein - là cây cầu đó, anh rõ ràng như vậy. Thì bắt đầu đi.

Mandalay hóa ra cũng nhỏ bé, anh nắm gọn hơ trong một bàn tay (đó là anh nghĩ vậy, chớ nhỏ bé rộng lớn gì khi anh chỉ dành quá ít thời gian cho thành phố này). Chỉ có ba giờ đồng hồ, anh bắt đầu chạy lên đồi. Mandalay Hill - ngọn đồi mà vùng và thành phố này cùng mang tên - là biểu tượng của cả thành phố. Đồi cao chừng 200m, có thể đi bộ lên, nhưng anh đi taxi, bác tài xế thạo tay, đánh tay lái ào ào trên cung đường dốc, nhiều cua ngoặt, anh chỉ muốn lộn cổ. Chiều tà dần buông, bác tài càng thêm đưa đẩy, ngừng dưới chân đồi cho anh hí hoáy với hai bức tượng Sư tử đá trấn chùa chụp vài bô ảnh, rồi hối thúc lên đường.

Đường đồi hai bên cây xanh ngăn ngắt, thời gian cũng không còn sớm nên không thấy ai đi bộ lên chùa cả. Anh thấy lạ, có bận nghe người ta bảo, dân trong vùng mãi cho đến ngày nay vẫn còn mang đá lên xây chùa. Hình ảnh những con người nhỏ bé, ngày ngày cặm chân vào đất bước từng bước lên đồi mang theo từng viên đá góp lên xây chùa gợi cho anh một niềm ngưỡng mộ thành kính không tả nổi. Rất tiếc, đường thì vắng, chiều thênh thang, nắng hanh vàng, và bác tài xế chạy nhanh không kịp thở.

Trên đỉnh của Mandalay hill là chùa Sutaungpyei Pagoda (anh không biết đọc thế nào cả). Như tất cả những chùa chiền khác trên vùng đất này, cần phải đi chân trần lên chùa. Đường lên có thang máy, có thang cuốn, anh đi chân trần lên chùa. Cảnh chùa cũng bình thường thôi, sức vàng rực rỡ hòa với ánh nắng chói chan của ngày sắp tắt khiến anh chói hết cả mắt. Dân đi lễ khá đông, đủ để mọi nơi đi qua đều có dáng longi âm thầm phệt vào trong ánh mắt. Từ đỉnh Mandalay có thể phóng tầm mắt ra khắp bốn phía của vùng. Mandalay rất xanh, cây cối và đất đai còn nhiều. Đô thị hóa ngấp nghé bên bờ tường thành King Palace rồi nhưng ai biểu dân Mandalay nói riêng và dân Burma nói chung vẫn còn nặng nề những giáo điều nhà Phât, họ giữ gìn những truyền thống văn hóa như những hơi thở của mình. Đó là lý do mà dù Mandalay được xếp vào hạng thành phố lớn, nhưng vẫn đậm đặc mùi của những truyền thống cũ kỹ. Cây xanh ngan ngát mắt người. Ai biết được, nhiều khi anh đến đây, đơn giản chỉ vì những thứ cũ kỹ như thế.

Dừng lại khoảng nửa tiếng, anh bắt đầu đi xuống đồi. Bác tài mải chơi, quên mất tiêu hành khách. Anh phải chạy đi kiếm, hỏi người này hỏi người kia, chỉ chỉ cái xe nói có ai biết sếp lớn của tôi đâu không? Bác tài béo béo duyên duyên râu quai nón chạy ịch đụi đi chơi rồi ịch đụi chạy về, mở cửa xe, khéo léo nói nóng quá ha để mở máy lạnh lên cái đã. Anh dịu xuống cái một. Lại tiếp tục đi. Lúc vòng về qua ngã Tây của Hoàng cung, là chợ chiều - khu chợ bày đầy hàng rong, những thức ăn đường phố, dơ hầy, hong mình trong khúi bụi của đủ loại xe cộ. Đông đúc và náo nhiết, anh thích. Nhờ bác tài dừng xe lại, anh lúi húi phang xuống hòa vào dòng người, chen vào chỗ này, dừng ở chỗ kia. Mua một bị to đủ các thứ bánh trái chiên xào ngọt lạt có đủ. Lên xe, anh mời bác tài xế, bác béo bụng ấy chỉ cười, nói cám ơn nhưng nhất quyết không ăn. Không ăn thì anh ăn một mình, thấy ngon nhưng dơ quá. Lỡ mua nhiều nên anh đành cầm trên tay, vướng tay quá nhưng tìm mãi không thấy chỗ vứt rác. Ăn nhiều, cái bụng kêu lộp cộp, chỉ sợ có vấn đề về tiêu hóa thôi. Chiều bắt đầu chênh chao, mặt nước hào sâu sáng loáng những giọt tà dương le lói.

Xe dừng lại ở Mahamuni. Lại một ngôi chùa khác, rất nổi tiếng không chỉ ở Mandalay mà còn ở khắp vùng Miến Điện này. Chùa Mahamuni Buddha là một thánh tích Phật giáo linh thiêng, thuộc triều đại Konbaung xây dựng vào năm 1785 để thờ phụng một bức tượng Phật mà người Phật tử Miến Điện rất mực kính ngưỡng, bởi vì bức tượng này được cho là tạc vào thời Đức Phật còn tại thế. Một số người tin rằng, có năm bức tượng được tạc vào thời Đức Phật, trong đó có hai bức ở tại Ấn Độ, hai bức ở tại thiên giới, và bức thứ năm là bức tượng tại chùa Mahamuni. Nhiêu đó thông tin đủ để anh phải dừng chân thật lâu trước bức tượng Phật dát vàng lộng lẫy, tư thế Phật ngồi thiền định, khuôn mặt tròn, tai dài có khuyên, trên đầu Phật đội nón, mình khoác áo bào. Phật tử Miến Điện ngày đêm đem lá vàng đến dát vào tượng Phật. Có thông tin rằng lớp vàng trên tượng dày khoảng 15cm, anh không có cơ hội được chạm vào Phật, nhưng bằng sự kính ngưỡng, anh cúi đầu, lạy và cầu nguyện dưới chân Phật. Cầu quốc thới dân an, cầu gia đạo bằng an. Anh có tôn giáo của riêng mình, nhưng vào chùa thì bái Phật, là điều má anh dạy thuở anh mới giêng hai, nhỏ tí đội mấn theo má lên chùa.

Anh thỉnh chuông ở Mahamuni, tiếng chuông chiều văng vẳng, thanh trong chìm lơ lắc trong những bước chân anh vội vã chạy trở ra. Gần năm giờ rồi? Còn kịp thời gian đi ngắm hoàng hôn trên Ubein hay không? Bác tài xế cười hiền khô, nói anh lên xe đi, đừng có lo, mọi chuyện rồi cũng sẽ kết thúc, sớm thôi mà. Taxi xuyên qua những dòng người vội vã, chắc do anh vội vã nên thấy mình không phải đang đi, mà đang trôi. Những con đường với những hàng dài tượng Phật điêu khắc, những mái nhà gỗ nhỏ bé, những con người mặc longi chạy xe máy nhét smart phone bên hông, những gương mặt nói cười, những má cô gái hay hay rựng màu thanaka... Vội vã anh trôi trong buổi chiều tà. Thu Mandalay vội vã, có kịp chờ anh bên bến sông hay không?

Cầu Ubein ôi cầu Ubein, lúc anh quyết định đi Burma, là lúc anh cứ lần giở mấy bức ảnh hoàng hôn chậm rơi trên cầu, đẹp đến mụ mị cả người. Bây giờ anh đang sắp được chạm vào cây cầu trăm năm ấy, ngắm hoàng hôn ở nơi nức danh là địa điểm ngắm hoàng hôn đẹp nhất thế giới. Trời mùa thu nắng vương vất, nhưng nắng sẽ tắt hoàng hôn sắp tàn rồi. Xe chạy, anh trôi trong giấc mơ sắp bị vỡ tan về một buổi chiều tàn. Con đường nhựa chạy vào khu vực cầu bắc qua những thôn xóm nhỏ, tàn tạ rệu rã với những mái tranh liêu xiêu. Sao nơi này thu hút nhiều khách lạ người xa tới đây vãn cảnh ngắm hoàng hôn ngắm chiều rơi mà sao dân nơi đây vẫn nghèo. Anh xót xa mà cám cảnh. Nhớ ra ủa ủa sao mình lại buồn?

Ubein nằm ở ngoại ô thành phố, cầu bắc ngang qua hồ Taungthaman, với chiều dài khoảng 1,2km. Cầu hơn 160 tuổi, đã được công nhận là cây cầu gỗ dài nhất thế giới. Mặt nước hồ Taungthaman phía bờ đục ngầu, do vòng quanh hồ là cơ man những quán xá, kiểu như nhậu quán vườn ao cá ở Việt Nam, ô nhiễm. Anh thấy có chút thất vọng, thì đâu ai bắt nước phải xanh trong thấy đáy cho mỹ nhân rửa chân ngắm nhan sắc, nhưng đục ngầu màu cà phê sữa thì cũng đáng thất vọng thật. Khách đi cầu rất đông, nối dài suốt chiều dài cả cây số. Hoàng hôn đang chậm rơi, mặt trời nhiễu những giọt tà dương cuối cùng phía cuối chân trời. Anh hối hả vượt qua những cột gỗ đầu tiên, sải chân men theo đến giữa mặt hồ. Nước hồ thay đổi, trong xanh hơn, và hoàng hôn cũng đẹp hơn, và lòng người... mệt hơn.

Anh bị ảnh hưởng bởi mấy món ăn vặt đường phố, đau chói lói. Anh cầm cự ngắm hoàng hôn "đẹp nhất thế giới" ở "cây cầu gỗ teak dài nhất thế giới". Mặt trời đỏ như chảo lửa, từ từ chạm dưới đáy chân trời. Một trời nước một trời mây, gió thu chiều nhẹ nhẹ, những cọc gỗ trăm năm, những chiếc thuyền nhẹ trôi trên mặt hồ thu. Cảnh đẹp đến nao lòng. Anh cầm cự, cảnh đẹp cảnh đẹp mà. Rồi chịu hết nổi, anh băng ngang qua hết chiều dài cầu, đi bộ hơn một cây số, chiều dần buông, nắng tắt, anh sang sông.

Khi giải quyết xong (vất vả và đau khổ, không thấy đường, không biết giải quyết nơi đâu), thì trời đã chuyển tối thui. Cây cầu thơ mộng, đông kín người bây giờ quạnh hiu vắt một lằn mỏng manh qua mặt hồ nước. Đâu đó có bóng người, những người vội vã trở về sau những phút giây thanh thản nhẹ nhàng ngắm ánh tà dương. Anh bây giờ chắc ăn là nhẹ nhàng và sảng khoái, bước thấp bước cao trở về. Những cái đầu ló lên dưới sông, là những người đi mò cá buổi tối, những xâu cá nặng theo tay người đi trên mặt cầu. Nhưng thì sao? Anh bị hấp dẫn mất tiêu rồi bởi một thứ khác, còn hấp dẫn hơn cả hoàng hôn và mặt trời.

Là ánh trăng, trăng gần rằm tròn vành vạnh, ánh sáng dịu nhẹ lan tỏa trên mặt nước. Anh đến miền đất Phật vào mùa trăng, chưa phải rằm nhưng ánh trăng cũng đã gần đầy đặn. Trên quãng dài hàng cây số, cầu Ubein không một ánh điện, chỉ có ánh trăng soi đường, ánh sáng lăn tăn nhẹ nhàng, tiếng chim gì kêu gọi bạn giữa đêm buồn. Đôi bờ sông nhập nhờ những ánh sáng quán xá. Anh chỉ muốn đi thật chậm, thật chậm để thả mình vào những phút giây này. Cần gì ánh điện, chỉ cần ánh trăng soi chân anh bước, bình yên và trong trẻo đến lạ lùng. Đường về thênh thang. Nhiều khi là duyên, anh bị đau bụng nên phải bươn bả hết cả chiều dài cây cầu. Sau đó lại phải quay về khi ánh trời đã tắt. Mò mẫm đi trong đêm tối, yên ả và vắng tiếng người. Đêm sáng trăng, lại được hít thở cái không khí lành lạnh của ngày thu nơi mà chỉ vài khắc trước đây được mệnh danh là địa điểm ngắm hoàng hôn đẹp nhất thế giới. Tất cả đều là duyên, là duyên nên trân trọng cất sâu trong đáy lòng, sợ mất.

Là một trong những chiếc taxi cuối cùng rời khỏi bãi xe Ubein. Anh được bác tài xế chở ra bến xe Mandalay, tối nay anh sẽ rời đi Bagan. Bến xe giờ cao điểm, tấp nập và bụi bặm. Anh mua vé bus chuyến cuối cùng đi Bagan. Ngủ gục ở nhà xe chật chội, chưa tắm rửa, chưa ăn uống. Như một khạp mắm lâu ngày chưa mở, anh nhọc nhằn nhắm mắt ngủ vội. Chờ ngày mai trời sáng, chờ ngày mai nắng lên. Chạy theo ánh mặt trời, theo một cách nào đó, rời bỏ ánh mặt trời.

 
Hoàng hôn trên Ubein

King Palace Mandalay

Thứ Ba, 11 tháng 11, 2014

Mùa thu du ký (3) - Chạy theo ánh mặt trời (a)

Bên cạnh những đêm ngủ lang trên xe trong những chuyến di chuyển từ thành phố này qua thành phố khác, bên cạnh những đền đài âm thầm, những khuôn mặt người thoa thanaka rựng lên trong nắng, dáng longi lệt phệt rót vào hồn người, bệt trầu phai trên mỗi góc phố... Anh gói theo về làm quà những ánh bình minh rạng rỡ, của ánh tà dương huy hoàng. Nếu nỗi nhớ ăn được, chắc anh đã đem ra nhai rôm rốp nỗi nhớ tan hoang rồi.

Là ánh mặt trời và hoàng hôn chưa tắt phía cuối chân đồi

3. Chạy theo ánh mặt trời (a)

Để có đủ thời gian đi ngắm mặt trời mọc ở Ubein, theo dấu ngựa lóc cóc khắp Bagan, ở Yangon thì uống nước mía và lạy Phật ở Swedagon, leo đồi leo núi lên ngắm Golden Rock và cuối cùng là xuôi thuyền đi Inle, thường Mphải kéo dài từ năm đến bảy ngày. Đó là hành trình thông thường của dân bụi đi Burma. Anh không có thời gian, anh chỉ có đúng ba ngày và ba đêm cho chuyến đi chớp nhoáng về miền đất Phật. Vậy nên anh vạch ra cho mình ba điểm đến: Mandalay, Bagan và Yangon. Lúc bắt đầu đặt vé, anh đã nghĩ rồi làm cách nào mình đi cho bằng hết ba điểm này?

Anh chọn Mandalay làm điểm dừng chân đầu tiên, từ Bangkok. Máy bay đáp xuống sân bay Mandalay, nhỏ xíu, quạnh quẽ lúc mười hai giờ rưỡi. Cảm giác đầu tiên Mandalay gõ vào lòng anh những nhịp chập chùng. Không phải lần đầu tiên anh bước qua những sân bay lặng lẽ và nhỏ bé như thế này, nhưng Mandalay đem đến cho anh cái cảm giác thật bình yên, nhỏ và bình yên thật khác. Hình ảnh những người đàn ông và đàn bà, trong bộ longi bước đi nhỏ nhẹ, đôi lúc họ sẽ ngừng chân, sửa lại bộ longi giữa chốn người qua cứ nhẹ như không. Anh ấn tượng với hình ảnh ấy. Phố vẫn đông người, đã qua biết bao đổi thay của thời cuộc rồi, nhưng người ở nơi này vẫn giữ nguyên những nếp sống từ rất nhiều nhiều năm về trước. Truyền thống, là những thứ quý giá mà nơi anh ở, đã dần bị mơi một đi, phai lợt đi ít nhiều rồi.

Sân bay Mandalay nằm ở ngoại ô của thành phố, cách trung tâm khoảng 45km. Ít người biết sân bay nhỏ bé này lại là nơi sở hữu đường băng dài nhất châu Á (hơn 4.000m, trong khi Tân Sơn Nhất của mình chỉ khoảng hơn 3.000m thôi). Anh di chuyển vào thành phố bằng shuttle bus của hãng bay. Trên đường trung chuyển, anh ngồi cạnh cô gái trẻ - Carol, người Đức, dân Berlin. Cô gái trẻ trung, sôi nổi và thân thiện, kể mãi cho anh nghe về chuyến đi bụi đầu tiên của cô, ngay sau ngày tốt nghiệp đại học. Cô ngạc nhiên trước một Bangkok tràn đầy màu sắc của những chiếc xe máy, kẹt xe, của chùa chiền và những nụ cười. Anh nói với cô hãy đến Việt Nam để thấy cuộc sống đường phố nơi này còn thú vị hơn nhiều. Anh cũng hẹn cô nếu đến Việt Nam, hãy báo cho anh biết nhé. Những câu chuyện trò lặt vặt làm cho quãng đường di chuyển ngắn lại. Nhìn ra phía bên ngoài, chỉ thấy toàn cây cỏ và những trảng xanh vắng ngơ ngắt. Mùa thu đi qua nơi này, chỉ chừa lại trơ trọi có nắng và những vệt khói xe tản mác sau mỗi chuyến shuttle bus đi qua. Thật sự ngoài chiếc shuttle bus của mình, anh không còn thấy chiếc xe nào khác di chuyển lại qua trên con đường trải nhựa láng e nữa.

Xe vào Mandalay lúc khoảng hai giờ chiều. Anh nhanh chóng phác thảo ra cho mình một lộ trình di chuyển để kịp thời gian bắt xe bus đêm từ Mandalay đi Bagan vào lúc tối muộn. Mandalay nằm ở Thượng Myanmar, là thành phố lớn thứ hai ở Burma, thuộc vùng Mandalay rộng lớn. Tính ra, chỉ có khoảng bốn giờ đồng hồ cho thành phố sôi động và náo nhiệt bậc nhất ở đất nước này. Xe cộ chạy như mắc cưởi ở trên đường, đơn giản thôi, anh đang ở khu trung tâm Mandalay mà. Bến xe bus AirAsia nằm rất gần King Palace. Đường phố rộng và rất thoáng. Phương tiện trên đường có xe máy (anh hơi ngạc nhiên, sao lại bảo ở Burma chính phủ cấm xe máy mà), xe lam, xe bus và nhiều xe hơi. Dân đa phần mặc longi, nhét điện thoại di động bên hông, chạy ào ào trên phố.

Nhưng người vẫn đi bộ. Những người đàn bà vận longi khoan thai giữa ánh nắng mùa thu dát vàng trên những nẻo đường. Giẫm lên những vệt trầu phai trên phố, anh bắt đầu hành trình ngắn ngủi khám phá thành Mandalay. Cánh chim bồ câu sải cánh tung trời, trời thu Burma không quá gắt gỏng, thoảng chút hương xa nhè nhẹ như chào mời người bạn lạ xa. Anh đeo ba lô đi bộ hàng cây số, từ bến xe Air Asia đi King Palace. Vọng canh kinh đô hoàng triều cuối cùng của Miến Điện thâm trầm nơi xa, phía ngoài là hào sâu, mặt nước phẳng lặng êm đềm. Bờ bao Hoàng cung bao đời nay là mạch nước hào xanh với những hàng cây phủ bóng này. Không gian trưa tĩnh lặng, anh bước vô cổng, do không có bản đồ nên anh vào nhầm cổng rồi, không gian trưa trở nên nóng nảy vô cùng. Cuốc bộ hàng cây số rồi, giờ lại nhầm cổng, ở Hoàng cung, khách nước ngoài chỉ có thể vô mỗi một cộng cố định nằm ở phía Tây, vé vào cổng là 6usd mỗi người. Anh bỏ cuộc, đứng ra đường vẫy taxi, những chiếc xe taxi chạy vụt qua, không giống như ở nơi anh ở, nếu taxi có khách, đèn hiệu sẽ báo, anh sẽ nhận biết. Nhưng ở nơi này, taxi cứ chạy hà rầm. Sau hơn nửa giờ đồng hồ bươn mặt ra đường vẫy taxi nhưng kết quả toàn là những cú vụt qua không chút gì lưu luyến, anh mất mát rệu rã đánh liều vẫy đại những chiếc xe bus công cộng. Những chiếc xe ken đặc người, những gương mặt người với thanaka rưng rức. Đông và quánh đặc.

Nhưng xe bus cũng không thèm đoái hoài đến người phương xa. Anh đau khổ nhận ra trời ơi nếu như lúc nãy ở cổng vào King Palace - cái cổng có vọng canh bằng gỗ, muốn qua phải đi qua cây cầu gỗ tếch nhỏ đẹp rụng rời. Ở đó, có mấy cậu thanh niên chạy xe ôm cứ nằng nặc đòi chở anh qua bên phía cổng Tây, nhưng cái đòi tiền cao vói nên anh thẳng thừng từ chối. Bây giờ thì nắng mùa thu giữa trưa xiên xẹo soi mặt anh thẩn thờ chán nản. Định bụng kiếm đại bác xe ôm nào đó nhờ chở đi quá vội, nhưng mà trời cũng phũ phàng với lòng người. Những người anh đinh ninh làm nghề xe ôm - thì họ có hai chiếc mũ bảo hiểm, đứng ngồi nơi ngã ba, ngã tư đường - anh hỏi đều lắc đầu không phải là dân xe ôm rước khách dọc đường. Cuối cùng, anh nghỉ lại bên đường, thất thơ thất thiểu, mùa thu đi qua thấy chán mất một nửa. Vọng gác Hoàng cung nhìn từ xa cho đến lúc chạm đến gần tay cũng thấy ơ hờ, hào nước xanh trong đẹp đẽ làm chi để soi bóng người mệt mỏi. Hàng cây bao quanh in bóng lúc nãy thấy mát mẻ tươi ngời giờ bỗng dưng đâm ra nổi quạu, cây cao bóng cả che mát mặt người nhưng chân vẫn phải bước, phải mỏi vì đường xa, xe cộ đông, mặt người thì nóng. Những lúc như thế, anh tự hỏi, có đáng phải khổ sở như vậy không?

Có đáng phải khổ sở như vậy không? Câu hỏi ấy anh lặp đi lặp lại suốt quãng đường đi của mình. Chuyến đi khẳm vì bụi, lọc cọc những mồ hôi và cực nhọc. Nhưng có trải qua rồi, ai nghĩ sao anh không biết, chỉ tự chân thấy vui và xứng đáng để anh trốn làm bỏ đi tang bồng. Anh ngồi giữa gốc cây nơi ngã tư đường, rồi có anh tài xế taxi quay lại, nói lúc nãy tôi thấy cậu vẫy bên đường, tôi quay lại là để chở cậu đấy, lúc nãy tôi đang bận khách, giờ tôi đã quay lại rồi. Rất nhanh, tôi leo lên taxi, nói nhanh với anh rằng chiều nay tôi phải đi Bagan rồi, bây giờ là ba giờ hơn rồi, tôi muốn đi một vòng Mandalay, anh có ý kiến gì hay không? Anh tài xế - tên gì tôi quên mất - vui vẻ nhiệt tình vạch ra cho tôi một số điểm đến: đừng đi Hoàng cung, nó sát bên ấy, nhìn bên ngoài vọng gác lầu cao hào sâu đẹp đẽ, chễm chệ nhưng bên trong chả có gì (anh ngờ rằng chắc do người ta là dân nơi đây, uống nước nơi này, nên thấy trong hộp là những thứ bình thường quá đối, chớ với anh, chắc chắn mở hộp ra, sẽ có nhiều điều để khám phá chớ), Hoàng cung có tốn phí, 6 USD cho một lượt ra vào, cậu đừng đi. Đầu tiên đi Mandalay Hill, sát bên, gần xịch, chạy một phút ba mươi giây là tới. Xong rồi thì đi chùa, đến Mandalay mà không đi chùa, là thiếu sót, nhưng ủa, có nhiêu đó thời gian hả, đi MahaMuni thôi vậy, chùa này to lắm. Đi tu viện Shwenandaw nữa, và cuối cùng, chốt hạ khi ngắm hoàng hôn ở cầu Ubein. Rồi thôi, thỏa thuận giá cả xong, lên đường. (Thực sự anh biết giá thuê xe như thế là đắt, nhưng sau những dãi dầu nắng nóng, anh cảm thấy thôi thì nhiêu đó cũng đã đủ rồi. Vả lại, anh taxi cũng vui vẻ và nhiệt tình, dáng người mập mạp râu quai hàm nhìn lún phún nói chuyện có duyên. Gặp nhau là duyên, thì nên kết. Vậy thôi!)

Duyên đưa anh đến, duyên đưa anh về. Bắt đầu hành trình chạy về phía mặt trời

Thứ Tư, 29 tháng 10, 2014

Mùa thu du ký (2) - Những đêm không ngủ

Anh là người nhà quê, anh không có thói quen thức quá khuya. Từ hồi còn học phổ thông ở quê, mặc dù học trường chuyên lớp chọn, lại là lớp chuyên toán, nghĩa là muốn cho bằng bạn bằng bè thì anh phải thức khuya dậy sớm cày tối ngày. Nhưng anh vẫn giữ thói quen sau tám giờ tối là mắt líp díp lại và chỉ muốn đi ngủ.

Sau này xuống Sài học đại học, anh lại học trường Thương, ngành Kinh tế không đòi hỏi anh phải thức đêm thức hôm học hành túi bụi nên mặc dù đêm Sài nào cũng sáng choang đèn nhưng anh vẫn cứ tít thù lù ngủ mê ngủ muội. Đến khi tốt nghiệp ra trường, công việc đủ bận rộn để cuối ngày, khi buông hết mớ giấy má sổ sách bằng khoán thu nợ, thu lãi... ra là đủ để giấc ngủ không mộng mị kéo tới đánh bạn với anh rồi. Nhiều khi anh nghĩ, hay người yêu của mình là ngủ, một kiểu như đẹn ngủ, cứ đến giờ là phải buông mọi thứ mà tỉnh bơ đi ngủ thôi!

2. Những đêm không ngủ


Những ngày cuối tháng chín, bạn anh gửi tin nhắn qua facebook, rủ rê bây giờ Hà Nội vào thu rồi, đẹp lắm, đi đông đi tây gì mà sao chưa ra ngoài này chơi. Anh nói để anh cố gắng sắp xếp công chuyện, rồi ra ngoài đó. Anh nói vậy chớ cũng thấy ngại. Bởi vừa hết tháng chín, bước qua tháng mười, anh xách ba lô lên đường. Địa điểm là một quốc gia khác, ngoài vòng tay với. Trong nhật ký hành trình, anh ghi chễm chệ chuyến đi qua ba quốc gia, năm thành phố. Và nhìn đi nhìn lại, hơn phân nửa là những đêm không ngủ.

Đêm đầu tiên anh ngủ ở sân bay Don Muong, sân bây Don Muong coi như đại bản doanh của các hãng bay giá rẻ, có Air Asia và Nok Air. Mới đầu cũng sợ, vì nào giờ anh đi bụi nhiều, nhưng ngủ ở sân bay thì chưa bao giờ. Thêm kinh nghiệm ngày trước có lần đi Bangkok, cũng chuyến bay đêm, định ngủ ở đây nhưng sân bay lại vắng vẻ quá, không phải vắng vẻ mà là nhìn đâu cũng những gương mặt xa lạ, lần đó, anh cũng đi một mình. Những lần đầu tiên bay nước ngoài lúc nào cũng đem lại cho anh những nỗi lo sợ, nhiều khi cầm tiền mặt trong người cũng sợ, thảng hoặc cái passport để trong túi cũng lâu lâu lại móc ra dòm chừng. Những nỗi sợ làm bạn với anh suốt dọc dài của những chuyến bụi đầu tiên.

Lần này thì khác, anh tự tin hơn hẳn. Máy bay đáp xuống Don Muong cũng hơn nửa đêm rồi. Do sáng ngày mai anh phải bắt chuyến bay từ Bangkok đi Mandalay vào lúc mười giờ sáng, không kịp thời gian để vào trung tâm Bangkok kiếm hostel ngủ, nên vừa check in vào Thái Lan là anh vòng qua khu Departures tìm chỗ trú. Don Muong khá nhỏ nhưng đêm về thì bao la chỗ để dân đi bụi như anh tha hồ vạ vật. Lên tầng hai, cả một sảnh dài với nhiều dãy ghế sẵn sàng làm chỗ ngả lưng cho những bạn đường gió bụi. Do cả ngày sử dụng điện thoại nên anh phải kiếm chỗ nào có ổ cắm để charge pin. Và chỗ của anh, là một cái ổ gần toilet, kệ, đi bụi mà, nên anh cũng chẳng để ý gì hết trơn.

Đêm đầu tiên cũng vật vã trôi qua. Anh không ngủ sâu được vì trần nhà lúc nào cũng sáng choang ánh đèn. Ngồi kế bên là mấy đứa choai choai vừa nhậu vừa tám đủ thứ trời bể. Ngủ ở sân bay mà ghế thì không liền nhau nên người chia làm mấy khúc. Đi bụi mà nên dù lạnh và giấc ngủ cứ chập chờn chập chờn nhưng cũng cố gắng vỗ về những khoảng ngắn được nghỉ ngơi như thế này. Trời sáng lúc nào cũng hổng hay vì đèn ở sân bay cứ bật suốt. Anh quơ quào tỉnh dậy khi xung quanh líu ríu tiếng nói. Sáng rồi. Cả một đêm bị giam hãm trong cái không gian đóng của sân bay khiến anh càng thêm mệt mỏi. Kiếm một gian hàng nào đó bán đồ ăn sáng, anh mua vội một hộp cơm bò xào bỏ vào bụng. Xong rồi lại loay hoay check in cho chuyến nối từ DMK đi Mandalay. Lúc chín giờ, anh vào khu vực chờ. Mười giờ máy bay cất cánh. Mười hai giờ trưa đáp xuống Mandalay. Ngẫm ra thì vòng quay của anh bắt đầu bằng tô bún mắm ở Dầu Hạ chiều hôm trước. Tối đó đã có mặt ở Sài Gòn, ngồi ăn bánh tráng nói chuyện ta bà với thằng bạn chí cốt (mỗi bận anh đi xa, bạn đều ra sân bay để hóng chuyện, chắc có mình nó, là được anh chia sẻ mức lương của anh! Nói để biết, bạn thân!). Khuya anh vạ vật ở Bangkok, sáng ăn sáng ở Bangkok, trưa lại hít khí trời của Mandalay - một thành phố khác nữa thuộc về Myanmar. Hai chuyến bay nối liền vào chuyến hành trình - vẫn chưa được tắm và ngủ nghỉ.

Đêm thứ hai anh lại còng queo trên xe bus. Anh có chuyến xe đêm cùng ngày đi từ Mandalay ngược lên Bagan. Đoạn đường dài hơn 250 cây số. Xe bus của nhà xe gốc gác Trung Quốc, anh tài xế người bản địa - người đã cho anh cái cảm giác chạy đua với ánh mặt trời suốt cả chiều hôm ấy khuyên anh đừng đi Shwe Man Thu, vì sẽ phải đi chung với rất nhiều hành khách Trung Quốc. Anh tài xế trẻ lắc đầu, theo cái kiểu bọn đấy là chúa phiền. Nhưng anh mặc kệ, nhà xe ấy có tuyến rời Mandalay đi Bagan trễ nhất. Anh thì chỉ đơn giản là muốn kéo dài ra khoảng thời gian mình đến bến Bagan. Đó lại là một đêm không ngủ. Xe rời Mandalay lúc 9h30 tối. Khuya ngật ngầy vì lạnh. Lạnh đến cóng hết cả chân. Những chuyến xe đêm với máy điều hòa bật dù nhiệt độ trung bình cũng đủ để người ta tê tái. Trời thu mát mẻ, đêm thu lại lạnh đến buốt hết cả lòng.

Những chuyến đi của anh, theo một cách nào đó, dù vô tình hay hữu ý, cùng đều giáp những ngày trăng tròn. Trăng mười ba tối nay đã đượm màu vằng vặc, ánh trăng treo trên những bóng cây, soi rõ cả đường chữ nhất trên bàn tay anh. Bàn tay chữ nhất, má nói thằng này lớn lên sẽ là chúa ngang tính, vân tay nó có một đường ngang phè thế này mà. Và tối mùa thu ấy, trăng mười ba soi bàn tay anh bằng thứ ánh sáng dịu nhẹ. Đường quốc lộ từ Mandalay đi Bagan chỉ có mỗi ánh trăng làm bạn, nên trăng dịu dàng, trân trọng cả những người nhỏ bé, rệu rã theo từng vòng bánh xe lăn. Xe nghỉ giữa chuyến hành trình cho hành khách xuống gửi tình yêu vào lòng đất. Ánh trăng soi những bóng cây trong đêm tối. Cây ở đất nước này mang hình thù rất đỗi lạ lùng - như những con quái trong truyền thuyết, trong ánh sáng trăng vời vợi, đẹp đến lạ lùng. Nếu không tiếp tục chuyến đi, anh chỉ đơn giản ước rằng thời gian hãy dừng lại, ánh trăng này, ánh sáng này, cây cỏ hình thù và cảm xúc này, hãy giữ nguyên, để anh tản mác trôi trong không gian dịu kỳ và đậm màu liêu trai ấy. Xe đến bến New Bagan vào lúc 2h sáng. Bước xuống bến xe mà anh ngỡ ngàng, phần vì mệt phần vì theo kế hoạch anh không có đặt hostel trước ở Bagan này. Một ngày dành cho Bagan, một ngày chạy đua theo những dấu chân Bagan. Ánh trăng khuya bị ánh sáng hắt ra từ mấy ngọn đèn nên bến xe khuya vắng soi rõ những gương mặt người xa lạ. Cánh tài xế xe ôm vây lấy, tiếng người nói tiếng Anh ồ ề, tiếng thở nặng nề, tiếng của trái tim anh rung lên mạnh mẽ. Đêm vẫn chưa qua, ngày vẫn chưa lên, bình minh vẫn chưa rạng ở phía chân trời. Nhưng ờ thì đó, lại là một câu chuyện khác, thuộc về Bagan mà thôi!

Và Bagan vẫy tay lưu luyến chào anh vào buổi chiếu ngày hôm ấy. Chiều ấy trời đã quang, mưa đã tàn, nắng cũng héo hắt trên những đền chùa thành cũ. Xe taxi chở anh ngược lại đoạn đường mà vừa sáng nay anh đi qua. Bến xe New Bagan vừa mới xây xong, anh - sau một ngày gió bụi, đi quanh quẩn ở những nhà xe để xin tắm nhờ. Có chỗ tắm rồi, khuất sau những dãy nhà hai tầng - trụ sở của các nhà xe đi khắp các vùng xuất phát từ Bagan, có một thùng phuy đã cũ. Anh bạn - chắc là nhân viên của một trong những nhà xe ấy, vui vẻ chỉ cho anh chỗ tắm. Anh hỏi, chỗ này à? Nó gật đầu, chỗ tắm lộ thiên. Cứ việc hòa cùng thiên nhiên, không che đậy gì cả, cứ thế mà tắm. Anh hoảng hồn, dù rằng ba ngày rồi chưa được giải phóng khỏi cái mùi mồ hôi, mùi chua loét của những chuyến xe đêm, của những bước chân bụi mù không mệt mỏi, nhưng anh vẫn ngại. Anh đi vòng vòng hỏi xin chỗ tắm khác. Cuối cùng, anh đánh bạo khỏi xin khỏi hỏi cứ tông đại vô một nhà tắm dành cho nhân viên của một nhà xe nào đó, mang theo ba lô, xối đại mấy gào nước lên người. Ôi nước, mát lạnh và tuyệt vời. Anh không thuộc dạng người quá kỹ lưỡng, nhưng thói quen của anh là một ngày phải ba lần xối nước lên người, dù nóng dù lạnh cũng đều là như vậy cả. Sáng dậy anh đi tắm trước khi đến sở làm. Trưa đi làm về, ngủ nhanh và trước khi đi làm, anh lại đi tắm. Bữa chiều, anh sẽ tắm lại trước khi ăn cơm, trước khi đi ngủ. Thói quen tắm táp khiến cho anh cảm thấy không còn gì hạnh phúc hơn nữa khi đã qua ba ngày rồi anh không có một giọt nước trên người. Bằng niềm hạnh phúc vô bờ bến vì cuối cùng cũng được sạch sẽ, anh leo lên xe. Chuyến xe đêm vượt 7.500 cây số từ Bagan đi Yangon.

Về tới Yangon, là như về tới thiên đường. Ở đó, anh sẽ có một đêm nghỉ tại hostel. Nhưng vấn đề là, anh vẫn chưa đặt trước nhà nghỉ nào cả. Anh đem theo một danh sách dài những hostel đã tìm kiếm trên mạng. Đó cũng là một câu chuyện dài. Anh sẽ trở lại.

Nói gì thì nói thì đã thấy bụi mù cuốn lên theo từng dấu chân anh đi chưa, hỡi người?

Thứ Ba, 21 tháng 10, 2014

Mùa thu du ký (1) - Hành trình bắt đầu

Từ Hà Nội, muốn đến Burma, chỉ đơn giản là đặt vé máy bay bay thẳng từ Nội Bài qua Yangon, sau đó, sẽ là những ngày rong ruổi trên miền đất vàng. Nhưng anh lại ở miền Nam. Từ Sài Gòn, hiện vẫn chưa có đường bay thẳng tới Myanmar. Vậy nên, nếu đi bằng đường hàng không, chỉ có cách duy nhất là quá cảnh ở một quốc gia khác có đường bay nối chuyến tới xứ sở của chùa chiền, đạo Phật, của Longi, của những người đàn ông và đàn bà nhai trầu trầm tư bên một cảnh chùa nào đấy... Một số anh em đi bụi lượt phượt có thể chọn đi bằng đường bộ, cũng qua mấy nước Đông Dương.

Dù bằng kiểu nào, anh đều nghĩ rằng ấn tượng mà Burma để lại trong trí nhớ của mọi người, mãi cho đến những tháng ngày sau này, sẽ rất dài, sâu và nồng đậm. Bằng một nỗi nhớ chưa vơi chưa cạn, anh lại trở về với chuyến đi của mình.

2. Hành trình bắt đầu

Những sợi mưa thu bàng bạc rơi từ tháng tám bắt qua tháng chín. Quãng ấy Dầu Hạ cũng mưa nhiều, cứ chợt mưa rồi chợt nắng, ẩm ương như cái công việc của anh những bận gần đến cuối năm. Anh làm trong nhà băng, công việc cuốn anh đi qua những cơn mưa đầu mùa đến rất nhanh, đi rất nhanh, đi qua những cơn mưa nấm mối rộn ràng, qua thêm một mùa nước nổi về dâng ngập ruộng, bông điên điển nở vàng rộm cả những quãng sông.

Anh không chuẩn bị nhiều cho chuyến hành hương về đất vàng này. Bởi trong suy nghĩ, anh cho rằng mình đã có quá nhiều kinh nghiệm đi bụi một mình tới những vùng đất xa lạ rồi. Anh chỉ thấy ám ảnh, những nụ cười cô gái thoa thanaka và ráng chiều rơi trên cây cầu cổ trăm năm. Những hình ảnh ấy đôi khi rạo rực bước chân anh những bữa đi làm về, những lúc anh thấy buồn, lòng quạo quạo muốn xách của nả lên mà đi.

Đôi khi anh cũng muốn ngày tháng hãy trôi qua thật nhanh, nhanh hơn nữa. Chuyến đi như một gánh nặng. Anh cũng thấy mình già, đi như một cách để trả nợ quỷ thần. Là một anh luôn mệt mỏi, chìm nổi trong đống công việc. Rồi thì một cách âm thầm, tháng mười đến, mưa thu cũng đã tàn. Những cơn mưa cuối mùa mang anh vào một ngày cuối thu nắng rất nhẹ nhàng. Chiều hôm ấy tan sở, anh gói hành lý trong một cái ba lô hành trang nặng sáu kg, nhẹ nhàng xách xe chạy xuống Sài Gòn. Chuyến bay đêm từ Tân Sơn Nhất đi Bangkok bị chậm mất nửa tiếng. Trong cơn ngái ngủ và rệu rã sau một ngày bận túi bụi với núi công việc, anh bước lên máy bay mà thèm đau thèm đớn một góc nhỏ có chỗ để nghỉ ngơi. Sau hơn một tiếng rưỡi đồng hồ, anh bước ra khỏi máy bay, ngầy ngật và mệt mỏi. Mới đó mà anh đã bước chân trên một đất nước khác rồi.

Chuyến hành trình coi như đơn lẻ. Anh nằm ở sân bay, cạnh bên có tiếng của mấy cậu trẻ người nước ngoài mua beer về nhậu chay ngay trên nền đất. Không lạnh lắm nhưng anh bị mắc chứng khó ngủ. Những tiếng người cứ oang oang vọng vào đầu. Anh không ngủ được. Dậy, xem đồng hồ đã ba giờ sáng. Anh lết thết đi dọc ngang sân bay Don Muong, coi chỗ này, nhìn chỗ kia. Mắc cười vì tụi Tây ba lô nằm nghiêng nằm ngửa phơi bụng trắng ễnh, đàn ông đàn bà con trai con gái tụ lại với nhau ngủ ngấc ngủ ngơ.

Anh giở sổ ghi chép. Hành trình của anh có bốn ngày, từ đêm thứ năm đến cuối ngày thứ hai của tuần đầu tiên cảu tháng mười cuối thu. Chuyến đi qua ba quốc gia, năm thành phố. Trong ví anh định sẵn chỉ đem theo hai trăm đô Mỹ, anh cũng không định đổi tiền Bath vì Bangkok chỉ là một điểm dừng, anh cũng không định sẽ tiêu xài gì cho chuyến đi hành xác hành hương này. Năm thành phố anh đi qua, sẽ có những đêm anh vỗ về giấc ngủ trên xe bus đêm từ thành phố này qua thành phố khác. Sẽ là những ngày liền không tắm. Lúc xách ba lô anh quên mất giắt theo tuýp kem đánh răng nên phải lộc cộc tìm chỗ để mua (mà trời, ở Don Muang lại không thấy chỗ nào bán!). Anh đi vội vã quá nên quên đem cái này, thiếu cái khác. Mà anh cũng kệ, chuyến đi này anh đi bụi hết cỡ, nên anh cũng chẳng muộn phiền gì. Anh nghĩ nghĩ lại thấy vui. Đôi ba bận có người biểu anh kể lại mấy chuyến du hí, lời vụng về anh hay bãng lãng theo cái kiểu, mỗi chuyến đi anh gắn kèm theo những kỷ niệm, và kỷ niệm thì đâu có mua bán được gì nên dẫu vui, buồn gì, cũng nhớ. Những kỷ niệm thuộc về nỗi nhớ. Đâu có dễ để quên.

Dấu chân anh sẽ ngừng ở sân bay DMK một đêm, sau đó anh lên máy bay bay đi Mandalay, một thành phố khá năng động của Myanmar. Anh sẽ dành nửa ngày để đi thăm thành phố đã từng là thủ đô của Miến Điện thuở xưa. Chiều tối anh lại quày quả bắt xe bus vượt 250 cây số đường dài đặng đi Bagan, với những dấu ngựa âm thầm, với hơn 3000 đền đài, chùa tháp nghìn năm trơ cùng tuế nguyệt. Vẫn chưa được tắm, anh sẽ dành trọn một ngày từ lúc mặt trời mọc cho đến khi hoàng hôn buông trên những đỉnh tháp đẹp nhất thế giới. Sau đó anh lại tiếp tục - vẫn chưa - được - tắm bắt xe bus đêm từ Bagan vượt tiếp 750 cây số về lại Yangon. Kể từ năm 2006 trở về trước, Yangon là thủ đô của nước Myanmar. Sau này thủ đô mới dời về Naypyidaw, để lại cựu đô với những dãy nhà xây từ thời thuộc địa hoành tráng nhưng nay đã rệu rã và hoang tàn.

Nhiều người sẽ nói rằng đó là một kế hoạch không hay chút nào. Nếu làm ngược lại, đi Yangon, sau đó đi Bagan, về Mandalay, sau đó về lại Bangkok, đó là hành trình chính thống từ đời nào giờ của dân đi bụi. Anh làm điều ngược lại, và đôi lúc anh thấy phải chi mình đi Yangon trước, sau đó về Bagan cảm xúc của mình còn vỡ òa hơn nữa. Nhưng trái tim anh lại phản bội anh mất rồi. Nếu không phải những giờ phút đó, liệu anh có chạy theo cơn mưa chiều Bagan để cầu cho mặt trời hãy ló dạng lên ở cuối đường chân trời, để cầu vồng thắp những màu sắc rạng rỡ cho người với người lạ xa mà cùng xuýt xoa với nhau hay không? Hoàng hôn trên cầu Ubein cũng sẽ không đáng nhớ nếu anh không gặp sự cố với mấy món ăn đường phố, và cây cầu dài ngoằng sẽ không in hết dấu chân anh nếu anh không mò mẫm khi trời đã lặn hết cuối mặt hồ. Sẽ không có ba tiếng đồng hồ ngủ lại trong ngôi thiền viện, một cảm giác phiêu lưu khi nửa đêm về sáng ngồi sau xe tải để mưa tạt vào mặt ướt át mà tìm chỗ ngủ.

Và ờ thì không giống ai nhưng anh đã đi và đã trở về. Anh mừng vì mình đã trở về. Anh cũng mừng vì kiểu gì anh cũng đã sống những tháng ngày thanh xuân sôi nổi nhiệt huyết nhất. Chuyến đi không buồn, chỉ có lời anh rải ra sao lại bát ngát buồn thiu như thế này. Anh cũng không biết nữa. Chỉ có mưa thu là bao đời vẫn cứ rải rác những giọt buồn thương thôi! Và ai mà biết đâu!

Thứ Ba, 14 tháng 10, 2014

Du ký mùa thu - Bạt

Trên bước đường rong ruổi, một lần anh gặp một người bạn trẻ. Người bạn trẻ ấy đã leo lưng chừng dãy Hy mã lạp sơn những ngày đông lạnh giá, đã bước nhưng vòng Kora ở điện Potala, ăn hủ tiếu ở Mỹ Tho, ăn ếch nhái, dế mèn, dế nhũi.. ở mấy xe bán dạo ven đường ở Cambodia, ngủ đêm ở một ngôi chùa cổ nằm trong một hốc hẻm nào đó của Lào và nhiều nhiều những trải nghiệm khác nữa. Bạn trẻ nói với anh bạn thích Burma lắm. Anh ngẩn ra thế Burma là nước nào, ở đâu và nó ra làm sao? Bạn trẻ cười, nói với anh rằng Burma vẫn còn nhiều bí ẩn và cũng đẹp bụi bặm đến ngỡ ngàng.

Vậy là Burma len lén rót vào lòng anh những ngọt ngào rù quến. Tháng giêng anh lên mạng tìm thông tin. Burma ám ảnh anh bởi những bài viết và hình ảnh đẹp đến vô thực từ những người đã may mắn đặt chân đến đất nước này. Tháng ba, anh đặt vé máy bay. Từ nơi anh ở không có chuyến bay thẳng tới Burma, nên anh phải bay vòng qua Thái. Đặt vé xong rồi thì anh cũng muốn quên luôn, vì thời gian bay còn xa xôi lâu lắc quá mà. Hết tháng năm, anh lên mạng tìm bạn đồng hành. Đầu tháng mười, cuối thu, anh sắp sạn hành lý và quảy ba lô lên đường. Burma như một cái duyên anh chờ đợi mãi. Và cuối cùng, anh đã đặt chân qua.

Mưa mùa thu âm thầm nhè nhẹ. Chuyến đi của anh thì lại gấp rãi và gập ghềnh. Nhưng mà ai biết được, Burma mùa này lại dịu mát, cứ như thế mà dịu dàng để ngỏ những niềm thương bền sâu trong lòng. Nhắn tin cho bạn trẻ, nói anh đã đặt chân tới Burma rồi. Từ xử sở chuột túi, bạn gửi cho anh dấu mặt cười.

Nếu muốn đến Burma, hãy đi ngay trước khi nơi này không còn nguyên sơ và không còn là Burma của những khói bụi mịt mù, đường xa vạn dặm nữa!

1. Hành trình bắt đầu
2. Những đêm không ngủ
3. Chạy theo ánh mặt trời
4. Vó ngựa Bagan
5."Không - tên"
6. Bao lâu nữa cho những vàng mười này?

Thứ Năm, 28 tháng 8, 2014

Bụi đường rong ruổi - Sống chậm (5)

Hostel mang phong cách trẻ trung. Trước nhà có mấy dãy bàn ghế con con, ở đó lúc nào cũng có mấy bạn Tây ngồi hàng giờ đốt thuốc, nhâm nhi beer Laos, nói chuyện kết bạn ta bà... Bên trong là bàn billiards. Thằng nhỏ phụ việc xăm trổ đầy mình lúc hứng lên là rủ hết người này đến người kia làm vài cơ cho đỡ buồn tay! Phía sau cầu thang là phòng chờ, hay xuất hiện mấy củ khoai Tây nằm ngủ ơ hờ trong đó. Lên cầu thang là một không khí khác, đi khẽ nói nhẹ và cười duyên.

Trong những gương mặt người đó, cuối cùng cũng quen mặt và biết tên một vài kẻ. Toàn một bọn quỡn đời hứng chí ta bà, có đứa nghỉ việc, có người đã ly thân, có kẻ vừa kết thúc khóa học, có người sau khi vẫy vùng sương khói, đi để trở về.


5. Dòng Kong của tháng năm không bao giờ trở lại (Hết)

Buổi trưa đi Budda Park về, không có chuyện gì mần nên bạn lóc cóc xuống nhà dưới tụ tập với mọi người. Mưa nhẹ nhẹ, mỗi người kêu vài chai beer nhấp cho vui! Ông bạn lớn nhất hội - người Mỹ gốc Hongkong khui ra thêm một trái sầu riêng, beer uống chung với sầu riêng, đắng nghét. Mấy gương mặt đỏ lựng lên, nói chuyện trên trời dưới bể. Mới đầu có vài tên thôi, sau lại kết nạp thêm nhiều bạn mới. Một bạn đến từ New Zealand, hơn bạn một tuổi, nghỉ việc từ mấy tháng trước - một công việc theo ý bản là chán phèo, kế toán cho một công ty tư nhân. Sau đó bản đi ta bà khắp tiểu vùng Mekong, vừa đi dọc hết dải đất hình chữ S. Bản nói với bạn bằng cái thứ tiếng Việt lơ lớ mà bạn cười đến mức mùi sầu riêng sộc lên mũi ngai ngái cả một buổi chiều Vientiane mưa buồn (Hai tiếng "Phở bò"). Câu chuyện của bản bắt đầu với việc gom hết tiền dành dụm sau ba năm đi làm, xin nghỉ việc, cứ thế xách ba lô lên mà đi. Chàng trai mũi cao dong dỏng với nước da trắng, mắt xanh ấy đã đi hết mấy nước Asean rồi, sau Lào, bản sẽ đi Miến Điện, sau Miến Điện, là trở về quê nhà. Trong khoảng thời gian đó, bản đã kịp nộp đơn cho một công ty bên Mexico, và sau khi về thăm gia đình, bản sẽ tiếp tục một hành trình mới, một mình nhưng cũng đầy hấp dẫn. Bạn nói, hay quá chừng, ước gì bạn cũng có đủ can đảm như bản, rứt hết những ràng buộc trói bỏ mình, tự do đi, nghỉ việc và đi. Mark cười, nói vậy thôi chớ nhìn là biết trong ánh mắt cũng như suy nghĩ của củ khoai Tây mắt xanh mũi lỏ ấy, người Việt Nam da vàng mũi tẹt mắt khăm khẳm hí như bạn, thì vẫn còn là một xứ gì mông muội lắm. Như cái kiểu bản nhăn mũi khi người ta mời bạn ăn múi sầu riêng, cứ nhẵn mũi, và từ chối! (Bạn thì khác, bạn đi và sống, theo cái cách lăn xả vào những mới mẻ và không ngại trải nghiệm).

Những cô cậu sinh viên trẻ, ngồi nói chuyện té ra toàn dân trẻ trung phới lới tuổi đời. Họ đi chơi sau ba năm nghiền đít trên giảng đường, có người đi dạy học theo một chương trình tình nguyện tới miền Nam Thái Lan (hai anh chàng người Mỹ, một thằng rất tếu, nói chuyện liên hồi. Thằng còn lại ít nói, hay ngồi im rít thuốc, khói lờn vờn bay trên cặp kiếng cận lúc nào cũng có vẻ bù xù). Ông bạn Tây Ban Nha đến sau, hàm râu quai nón che mất tiêu khuôn miệng cười ngọt lịm. Ông bạn đi một mình, đến hostel vào buổi chiều, vẫn còn mệt nhưng vẫn tấp nập những nói cười. Cái cô gái Bắc Kinh chung phòng với bạn cũng đã trở về, cũng được mời vô chung bàn nói chuyện cho vui. Hỏi cô ấy đến từ đâu, màn dạo hỏi ban đầu trở nên căng thẳng trong một phút giây nào đó. Cô ấy cười nhỏ nhẻ, trả lời cũng nhỏ nhẻ. Ờ thì tui đến từ một nơi nào đó, somewere somewhere. Ai cũng có câu trả lời cho riêng mình. Sau một hồi nói chuyện thân thân, cô cũng trả lời nghiêm túc và thẳng thắn, cô đến từ Bắc Kinh - Trung Quốc. Một cô giáo tiểu học hai mươi lăm tuổi, đi nghỉ hè, một mình! Cô nói tiếng Anh giọng Mỹ chuẩn. Mắt một mí, da ngăm ngăm cười rất có duyên. Hòa nhập tốt với mọi người, cuối cùng, hai kẻ có quốc tịch Á như bạn với cô ấy, lại kết thành một cặp. Cũng có sao đâu. Hai người đều buồn, nên gộp chung lại, lại thành vui!

Đêm xuống nhanh. Cả nhóm hẹn nhau buổi tối sẽ ra chợ đêm ven đê ăn tối. Nhóm gồm có chín người, chín quốc tịch, màu da, mắt, mái tóc khác nhau. Những cái bắt tay chào hỏi và những câu chuyện nối dài thành ra những gương mặt xa lạ đã thành thân thuộc. Chờ mọi người xuống đông đủ, thế l;à rồng rắn kéo nhau đi bộ ra sông Kong. Đường ra bờ sông ngắn xịt, xe cộ giờ chiều đông đúc, phần do ngay chỗ bạn ra ăn tối là kiểu khu trung tâm, tập trung rất nhiều nhà hàng riverside, chợ đêm... tá lả. Mưa cũng đã ngớt lâu rồi, đêm mười sáu trăng tròn, nên người người nhà nhà đổ ra đường. Chợ đêm chưa nhóm đã thấy đông vui!

Chúng tôi gọi lẩu. Hai cái lẩu lửa lục bục soi chín gương mặt người đủ mọi màu da, thứ tóc. Chúng tôi cũng kêu beer, loại beer rẻ tiền mà cũng dễ khiến người ta chếnh choáng. Và ngồi bên dòng Kong đêm trăng mười sáu ngẩn ngơ treo đầu, bên kia dòng là một quốc gia khác rồi. Đêm cuối cùng ở Vientiane. Ngày mai bạn sẽ bay về nhà. Ngày mai Sophia và Mike cũng bắt bus đi Vang Vien. Ngày mai Eden cũng sẽ xuôi qua dòng kia đi Chiang Mai. Và Mark sẽ cùng tôi bắt tuk tuk ra sân bay, từ đây bạn sẽ đi Miến Điện, sau đó là Mandalay, và sau đó nữa là New Zealand và sau đó nữa... Ờ thì ai mà biết được, chuyện ngày mai cứ để ngày mai tính! 

Đêm đó vui. Chúng tôi cứ ngồi đó, nói hết chuyện này đến chuyện nọ. Sự khác biệt về văn hóa cứ dẫn chúng tôi đến những chân trời mới. Ở quê mình cái này là thân thuộc nhưng ở chỗ khác, quốc gia khác, đã là một trời mới mẻ, đầy hấp lực. Bạn sẽ nhớ mãi những gương mặt người đã chập chạp trôi qua đời này, vào một khúc giây này. Với dòng Kong chia đôi bờ Lào - Thái đẹp mơ màng trong đêm trăng sáng. Đêm trăng sáng cho người nhìn rõ mặt người. Đêm trăng sáng cho lòng mình tĩnh tại! Đêm trăng sáng cho những tháng năm thanh xuân chưa bao giờ ngừng lại! Và sông vẫn cứ mải miết chảy xuôi, cho người tìm đến với nhau, nơi nào đó có hạnh phúc.

Có những tiếng cười như vỡ mất nơi phía cuối còn đường. Chỉ còn lại là những cái nắm tay nhẹ như khói. Trở về hostel khi đồng hồ chuyển mười hai giờ đêm. Bạn đi ngủ. Miệng vẽ một nụ cười. Tối đó, bạn ngủ say!


Qua ngày hôm sau bạn xếp ba lô, lên tuktuk chung với Mark ra sân bay để trở về. Chào tạm biệt Mark nơi quầy check in. Nhắn tin cho ông anh người Lào để cám ơn vì đã giúp đỡ thông tin cũng như hẹn gặp lại, một ngày nào đó. Lên máy bay, phóng tầm mắt xuống sân bay Lào đìu hiu quạnh quẽ, ôi Vientiane thật là yên lặng quá. Ngày đến vẫn thế, ngày đi vẫn cứ như thế. Hãy cứ chậm trôi đừng vội vã. Để dù cho mười hay hai mươi năm nữa có cơ hội trở lại nơi này, bạn vẫn sẽ được người bạn này chào đón bằng tất cả những trinh nguyên, đìu hiu, buồn và yên ả như thế này, Lào nhé.

Sau chuyến quá cảnh ở Phnompenh, máy bay đáp xuống Tân Sơn Nhất lúc 3 giờ chiều. Thói quen đầu tiên là mở điện thoại lên gọi cho mẹ. Con đã trở về.

- Tháng bảy năm nào đó, có người yên ả những bước chân - xa!

Thứ Hai, 25 tháng 8, 2014

Bụi đường rong ruổi - Sống chậm (4)

Buổi tối đầu tiên ở Sihome, phòng có sáu giường, bạn nằm ở giường số 3, tầng 1. Phía trên là một cậu nhóc dễ thương người Tây Ban Nha - Louis, bên giường đối diện là bạn gái của cậu ấy, Adriana (nếu bạn nhớ không lầm và ờ, viết đúng). Kia nữa là một thanh niên trẻ râu tóc bờm xờm bụi bặm, mắt hí, da vàng và một củ khoai Tây ít nói, lặng lẽ. Giường cạnh bạn là một cô gái, mũi tẹt, da vàng và mắt hí. Tối hôm đó, hai cô cậu Tây Ban Nha là cầu nối, nói chuyện với bạn và những người còn lại, trừ củ khoai Tây chả biết đến từ nơi nào vì sau một buổi chiều lừ đừ với Beer Laos, củ khoai Tây mềm nhũn nằm trùm mền rên hự hự. Bạn cũng lặng lẽ và không nói chuyện nhiều, quấn mền đi ngủ sớm lúc đồng hồ chỉ mười một giờ đêm, đêm Lào yên tĩnh và bình lặng. Thanh niên trẻ râu tóc bờm xờm bụi bặm với cô gái, mũi tẹt, da vàng và mắt hí thì cũng không nói chuyện gì với nhau. Biển Đông sóng dậy ầm ào. Đừng hỏi bạn vây chớ hai người kia đến từ nơi nào?

Ngủ một đêm sáng dậy mới nhớ ra, vậy chớ bạn đi Lào làm chi? Tìm bình yên và tĩnh tại mờ mắc cái gì tiết kiệm một cầu chào, một lời thăm hỏi. Thanh niên trẻ mắt hí dậy sớm, ở nhà vệ sinh chung bạn khẽ khắng chào buổi sáng, hỏi ngủ có ngon không? Thằng nhỏ cười! Cô bạn mắt hí giường kế bên còn ngủ. Lúc trời đã sáng bửng rồi, bạn cũng đã sửa soạn xong rồi cho một ngày lê la mới, ở chỗ cửa ra vào, khi nhẹ khép cửa tránh tạo tiếng ồn, bạn thấy cô gái vừa mới tỉnh dậy, mắt hí cũng giống bạn thôi, hấp háy thật hiền. Thoáng qua thôi nhưng tự nhiên cũng thấy âm ấm lòng! Một cô gái lẻ loi đi bụi một mình! Cô gái ấy đến từ Trung Quốc (vì sao bạn biết thì ờ, đó là chuyện của chương tiếp sau!).

3. Sáng ấy Lào mưa

Hostel có phục vụ bữa sáng. Bạn ngồi ở sảnh, ăn chung với bạn thanh niên trẻ. Hoá ra thằng nhỏ là dân Hongkong, sinh viên thôi, đang đi bụi ở mấy nước Đông Nam Á! Mới đầu hắn định đi Trung Quốc, nhưng Hongkong với Đại lục mấy hổm nay đang có biến, nên hắn đổi kế hoạch, đi Lào, Thái Lan và Miến Điện. Hắn đến Vientiane hai ngày rồi, chút trưa hắn sẽ đi Vang Vien. Bạn hỏi thăm một số chổ có thể đi ược trong một buổi sáng ảm đảm như thế này. Chàng trai trẻ nói đi Vườn Phật đi, cách Vientiane không xa, Vientiane thì nhỏ xíu rồi, nhưng Vườn Phật thì đi cũng được, nó chỉ là một khu vườn, ờ thì đúng chỉ là một khu vườn, có nhiều tượng Phật, vậy thôi. Đi thì cũng được, đi đi. Đó là chính xác lời bạn trẻ nói. Bạn cũng hổng có nhiều lựa chọn, sáng nay trời mưa lâm râm, cũng không có nhiều chỗ để đi, thì thôi đi thăm tượng Phật vậy!

Vườn tượng Phật nằm ở ngoại ô thủ đô. Con đường đi đến Vườn cũng không xa lắm. Mới đầu bạn định tiếp tục thuê xe máy, vì hôm qua bình xăng đổ đầy, vẫn chưa đi hết nên vẫn còn tiếc. Nhưng hỏi đường đi thì chị chủ nhà trọ cũng bảo xa lắm em ạ, đường lại không có tên theo mẫu tự ABC nên chị cũng không biết chỉ làm sao. Thế là lại lóc cóc lên mạng tìm đường đi vườn Tượng Phật. Sau đó thì bắt đầu đội mưa đi ra chợ Sáng, cách hostel khoảng chừng 3 cây số. Cạnh chợ Sáng là trạm xe bus trung tâm, kiểu giống như trạm xe bus ngay chỗ chợ Bến Thành vậy. Xe đi vườn Tượng Phật xuất bến liên tục, có lẽ do đây là đoạn đường giao thông chính, vì bến cuối của tuyến xe này là cầu Hữu nghị đi qua cửa khẩu Noongkhai, biên giới giữa Thái Lan và Lào.

Quãng đường di chuyển không xa lắm, ngồi chưa nóng chỗ, chưa kịp ngắm đường và những gương mặt người thì đã đến bến rồi. Tất cả mọi người đều xuống ngay tại cầu Hữu nghị, còn bạn thì ngơ ngác, hỏi cô soát vé ủa ủa tới chưa sao thấy người ta đi xuống hết rồi. Cô soát vé cười thiệt hiền, chỉ chỉ tay nói ngồi xuống đi cưng, qua bên kia, mới tới. Xe đánh một vòng bùng binh ngay cửa khẩu, rồi cô soát vé kêu bạn xuống. Hóa ra, đường đi vườn Phật chỉ có bus một nửa, nửa đường còn lại - xa hơn, trắc trở hơn vì đường đất đỏ chưa biết khi nào mới được sửa chữa lại - bạn phải đi bằng tuk tuk. Ờ thì đi tuk tuk, ngồi lặc lư cả buổi mới tới. Trời lúc này cũng đã hưng hửng nắng lên rồi. Thứ nắng nhẹ sau cơn mưa rề rà buổi sáng. Mà nắng vậy thôi chớ bầu trời vẫn cứ ảm đảm một màu! Màu của khói!

Mất khoảng ba mươi phút từ cầu Hữu nghị đến vườn Tượng Phật. Ở đó bạn mua vé, đi vào vườn. Khu vườn yên tĩnh, nằm nép ở một khu vực ngoại ô, với mặt sau quay ra bờ sông, cây nhiều và ngăn ngắt màu xanh của cỏ. Những bức tượng nằm âm thầm, thở những trở trăn về một giai đoạn đầy biến động của đất nước Vạn tượng xa xưa. Tượng Phật rất nhiều, ở đâu cũng nhìn thấy tượng hết. Không có tourguide nên bạn đi kiếm quầy thông tin và phòng truyền thống. Đọc lấy đọc để rồi bắt đầu hành trình đi qua những tượng Phật. Không có nhiều du khách chọn nơi này làm điểm đến. Chắc có lẽ như bạn trẻ Hong kong nói, ờ thì chỉ là vườn với tượng Phat, nên chưa đủ sức hấp dẫn những du khách đến từ phương xa. Nhiều người thích sự ầm ào, đến đây chắc sẽ ngủ, vì sớm nay trời rặt màu khói. Và khu vườn lại toàn là những đối thoại của những gương mặt Phật im lìm.

Dành hơn hai giờ đồng hồ ngắm trời ngắm đất ngắm tượng Phật xong rồi thì bạn đã bắt xe tuk tuk quành trở ra. Kiến cắn bụng rồi nên bắt đầu thấy đói. Ngay chỗ cửa khẩu, người ta bán buôn tấp nập ê hề! Cảnh này làm bạn nhớ đến cảnh qua phà ở mấy tỉnh miền Tây hồi xưa chưa xa. Miền Tây quê mình hồn hậu và chơn chất, là những trẹt bánh ú, bánh tét, mấy xe cóc ổi mía ghim, mận, xoài y chang như Việt Nam. Mưa tháng bảy lắc rắc để thương để nhớ vào lòng người. Mưa ướt áo mất rồi, không mang theo áo mưa, giày lẹt đẹt rớt nước. Bạn chạy nhanh lên xe bus. Ngồi nhìn mưa rơi âm thầm và lòng bạn cũng âm thầm. Chuyến đi ngắn ngủi vậy là trôi qua hết phân nửa rồi. Bus dừng ở chợ Sáng, mưa cũng nặng hạt nên bạn phải vô chợ Sáng, tìm mua áo mưa, tìm cái gì đó bỏ vô bụng. Khu ẩm thực ở chợ cũng rộn ràng, thì ngay giờ trưa mà, trời lại mưa nên người ta đi tới đi lui đông như trẩy hội! Bạn ăn thử món bún riêu, thấy ngon! Chắc tại do đói!

Đi qua nửa ngày nơi miền đất xa lạ, yên tĩnh mà gần gũi. Mưa rụng rời cho những tâm sự âm thầm. Sáng hôm ấy trời mưa. Nhưng lòng người, thì đã hưng hửng nắng!

Bụi đường rong ruổi - Sống chậm (3)

Cố gắng tạo thi vị cho mỗi chuyến đi, một mình, bằng cách tìm post card gửi cho mình! Cái cảm giác hai, ba tuần sau đó nhận được thư tay kèm card do tự tay mình gửi, ghi lại cảm xúc lạc lõng ở sân bay, niềm vui khi ngày mưa đi bộ loanh quanh một mình hoặc ti tỉ thứ mà ở khoảng khắc đó làm cho lòng lại lộn nhộn sóng! Lại muốn đi tiếp!

3. Một buổi chiều rơi

Giấc ngủ ngắn ngủi đủ để bạn hứng khởi lại rồi. Bước xuống quầy tiếp tân, hỏi chị Ngọc - chủ nhà trọ để thuê một chiếc xe máy, Wave tàu thôi, buổi chiều bạn đi vòng vòng Vientiane. Hôm nay Vientiane nắng nhẹ, cũng hiếm hoi lắm vì độ rày bữa nào cũng mưa. Lần đầu tiên bạn thuê xe máy, đi bụi cũng nhiều rồi nhưng mấy đận trước toàn đi ở ké theo kiểu Couch surfing, chủ nhà nhiệt tình chở đi chơi hoặc di chuyển bằng xe bus, MRT và đi bộ muốn lọi cả cẳng. Lần này bạn thuê xe, đi một mình. Thủ đô Vientiane nhỏ nhỏ nằm gọn lỏn trong một cái nắm tay, một buổi chiều rơi.

Buổi trưa còn vương nắng. Bạn lẻ loi chạy một mình, thả tốc độ thiệt chậm. Ở Lào, bạn thích vô cùng cảm giác muốn nhanh thì phải chậm trước đã. Lào please dont rush mà. Bạn cũng tập quen với việc không sử dụng còi. Ở quốc gia Vạn Tượng này, còi xe trở nên lạc lõng giữa phố phường tất bật. Xe vẫn mải miết chảy xuôi, người vẫn mải miết chảy xuôi. Chỉ có tiếng còi là bị quên lãng đi. Bạn trẻ lạ xa lần nào đó lỡ tay bấm còi là tự nhiên thấy mình rơi vào trong thinh lặng, tiếng còi như một vết mực loang, làm cho tổng thể bức tranh Vientiane âm thầm lặng lẽ bị phá vỡ. Và con người nơi ấy, họ cũng như người Việt Nam, bị phá vỡ riết rồi nên đâm sợ. Thì bởi, cũng đã qua mấy cuộc chiến tranh với người đi vạn lý biết bao nhiêu năm rồi mà.

Cứ chừng năm trăm mét, bạn sẽ gặp một cảnh chùa. Ở nơi này, chùa nhiều, tượng Phật rất nhiều. Có vẻ như người ta trên đường đi làm, phút nghỉ chân họ dừng lại cúi mình vọng Phật. Buổi chợ tan trên đường xa chưa kịp buổi tụng kinh chiều, thì ghé lại bên đường nhẹ nhàng thanh thản hướng về phía Phật. Phật có ở khắp nơi, Phật trong tâm tưởng, Phật trong nếp sống, Phật trong nếp nghĩ. Dân Lào với Phật tại tâm nên đi đứng cũng nhẹ nhàng, cuộc sống lặng lẽ chậm rãi trôi không cầu vội vã, sắc tức thị không, không tức thị sắc. Có những nụ cười cô gái mà  sau này chắc bạn sẽ còn ghi nhớ mãi. Là nụ cười của người con gái duyên dáng thanh thản đến lạ lùng một buổi chiều nào bạn một mình cưỡi chiếc xe Ware bụi đường rong ruổi. Phật ở trong tâm và Phật lúc nào cũng mỉm cười, bác ái và dịu dàng!

Bạn thả xe chạy thiệt chậm trên Đại lộ Lane Xang, từ góc tòa nhà Chính phủ đến Khải hoàn môn Patuxay. Đường lớn rộng thênh thang, đại lộ to đẹp nhất ở thủ đô Lào. Những nhà cao tầng ít ỏi, qua chợ Sáng, qua những hàng dài những ngân hàng và tòa nhà thị chính, Lào âm thầm và không ồn ã, bạn đang đi thiệt chậm ngay trái tim Vientiane, thấy chiều rơi âm thầm, nghe lòng bạn cũng khe khẽ âm thầm. Này là Patuxay mô phỏng kiến trúc của Champs Elysée nhưng vẫn đậm đà màu sắc Phương Đông, với những hình chạm khắc Kinari – nửa người phụ nữ và nửa chim, những phù điêu mô tả trường ca Rama và các toà tháp mang đậm phong cách của người dân nơi này. Bạn dựng xe ở một chỗ nào đó nằm trong khuôn viên quảng trường trước Victory Monument, không chèo kéo, không người giữ xe (bạn cũng không biết nơi đó có chỗ giữ xe hay không, vì quảng trường như kiểu vòng xoay bùng binh, lúc bạn đỗ lại thì không thấy bãi giữ xe, lát sau đi về, phía bên kia mới thấy chỗ đỗ xe, coi như không biết thì không có lỗi!). Bạn lội bộ lên nóc của Tượng đài Chiến thắng, phóng tầm mắt qua bốn phía của Vientiane. Ánh nắng chiều rơi nhẹ nhàng . Qua những ô cửa tò vò, bạn thấy Vientiane thật hiền! Nhiều người sẽ đâm nản với một cô gái hiền ngoan và đôi chỗ hãy còn lạc hậu. Nhưng bạn thì khác, chắc có lẽ bạn đã không còn tuổi nào cho những nông nổi vỗ về. Bạn lần khân bên những ô cửa tò vò dưới những góc cầu thang lắc lẻo, ở đó, bạn nghe tâm hồn mình nức nở. Là yêu!

Chiều hôm rằm. Bạn phải đi chùa chớ. Đi Wat That Luang, quần thể chùa lớn nhất Vientiane. Hôm nay rằm nên lượng người đến chùa đông đảo. Mùi nhang rộn ràng bay theo nắng. Ánh nắng chiều xiên xiên qua những bước chân người rạp mình dưới chân tượng Phật. Wat That Luang theo truyền thuyết là một trong số ít ngôi chùa của đạo Phật trên thế giới có lưu giữ xá lợi của Đức Phật. Wat That Luong gồm một tháp chính sơn son thếp vàng và rất nhiều công trình phụ. Bạn đi một mình, lại chạy xe máy nên cứ rề rề chạy vòng quanh kiến trúc này. Đôi chỗ ngừng xe lại, vào đền thắp hương bái phỏng Đức Phật, tâm cố gắng tịnh, thấy rong rêu phủ lan trên những gờ tường. Rêu phong nảy nở nơi đất Phật, cũng thấy có màu xanh ngăn ngắt thiệt buồn.

Trên đường chạy về thì bạn bị công an giao thông Lào bắt lại, ở một góc ngã tư nào đó khi bạn đang dừng xe chờ đèn đỏ và lúi húi cắm đầu vô bản đồ để tìm đường đi. Bạn chậm rãi dành thời gian một giờ đồng hồ ngồi chơi xơi nước ở bốt cảnh sát. Bạn đã đọc đâu đó rồi rằng cảnh sát ở Lào cũng chịu làm tiền du khách lắm nên cứ tự do nhởn nhơ từng khoảnh khắc này! Cuối cùng thì cũng vì tiền, bạn vui vẻ móc ra đặng mua cho mình một chút gì đó còn sót lại của một buổi chiều quạnh quẽ. Nắng hanh vàng mỗi bước chân qua!

Trời tắt nắng bạn trở về hostel. Đêm đó bạn đi chùa nghe tụng kinh ở một ngôi chùa nằm sát rạt bên bờ sông Kong. Đêm rằm trăng sáng vằng vặc soi rõ mặt người. Theo tiếng kinh cầu bạn trở về với bản ngã của sự đơn lẻ. Một mình nhưng có gì đâu khi vẫn thấy vui!

Chắc là bạn bỏ rơi mất mảnh hồn nào ở buổi chiều lặng nhẹ ở thủ đô Vientiane mất tiêu rồi!

Thứ Tư, 20 tháng 8, 2014

Bụi đường rong ruổi - Sống chậm (1 + 2)

Sân bay Vinh nhỏ như cái lỗ mũi. Ở đó các bác Hải quan hiền khô hỏi nhau thế Tây Ninh mã số bao nhiêu. Bạn hỏi chắc nào giờ chưa có ai cầm passport Tây Ninh mà đi đường này hả anh? Mấy bác cười nói cũng có chớ, mà hiếm! Và cái máy bay xịch tang nhỏ xíu đưa bạn tới Vientiane vào một ngày trời hưng hửng nắng! Nơi này yên ả quá, yêu từ lúc đặt những bước chân đầu tiên.

1. Một kẻ dại khờ

Không tốn quá nhiều thời gian suy nghĩ, bởi bạn đã mệt mỏi quá rồi cho những tuần liền cặm đầu vào mớ hồ sơ sổ sách tín dụng, thu lãi vay, kiểm tra sử dụng vốn và ti tỉ thứ khác nữa thuộc về công việc. Bất chấp tất cả bạn chọn đường bay vòng. Bởi chuyến đi ngắn ngủi của bạn chỉ vỏn vẹn có ba ngày. Bạn sẽ bay từ Sài Gòn đi Vinh, từ Vinh bạn chuyển hãng bay rồi đi Lào. Bạn có thể bay thẳng từ Tân Sơn Nhất đi Vientiane nhưng biết sao được, mỗi ngày chỉ có một chuyến đi từ Sài Gòn qua Lào nhưng xuất phát vào buổi chiều. Thời gian ngắn ngui ngủi không cho phép bạn bay như thế. Bạn là một kẻ khờ dại, nào giờ đã như vậy rồi. Trước lúc bay và mãi đến khi đặt chân lên sân bay của nước bạn, bạn cứ nghĩ đó là một giấc mơ không thực, bởi lẽ, mọi thứ tưởng chỉ là mơ.

Giấc mơ bắt đầu bằng việc sếp nói qua tuần sếp đi công tác, thứ năm sếp đi. Vậy là tối đó bạn lên mạng, tìm đường bay từ Sài Gòn qua Lào. Bạn chấp nhận đặt vé máy bay đắt hơn vì ngày đặt vé cách ngày bay chỉ có một tuần, đâu còn vé giá rẻ nữa. Lại phải bay theo đường vòng, chuyến đầu tiên bạn bay với Vietjetair, anh bạn này thì đã quá tai tiếng vì thường xuyên trễ nãi. Chuyến bay tiếp theo lại cách chuyến của Vietjetair có một tiếng đồng hồ. Bạn khờ dại nên cứ vô tư nghĩ ờ thì nếu không kịp, nếu thằng nhà bay kia có delay hay trễ chuyến thì có sao đâu. Bất quá không đi Lào được thì bạn sẽ vòng về Hà Tĩnh, ở đó có bạn của bạn đang nằm lại, một lời hứa hẹn sẽ đến thăm bạn biết đâu sẽ được thực hiện trong chuyến đi này! Tất cả đều trong một cái nắm tay, chỉ không biết rằng khép mở sẽ là gì thôi!

Ai cũng nói sao bạn liều lĩnh thế. Đó là lúc bạn ngồi rôi rãi tâm sự với những người bạn cũ. Chắc chắn là không đi được rồi, vì không kịp thời gian để đổi chuyến bay đâu. Một chuyến đi đầy rủi ro và bất trắc. Vé khứ hồi bạn cũng đã đặt rồi. Thì thôi kệ cứ nghĩ là cuộc đời dài rộng, nhiều khi khờ dại xí, ngây thơ xí mà tháng ngày trôi qua đem lại nhiều mơ mộng. Ai bảo mơ mộng là có tội. Ai bảo mơ mộng là không được quyền hy vọng chớ. Trong giấc mơ bạn nghĩ về Lào với những bước chân thật khẽ khàng, trước ngày lên máy bay bạn nhẹ nhàng mỉm cười. Đường về với đất Phật thênh thang.

Sân bay Vinh nhỏ như cái lỗ mũi. Nắng nhẹ nhưng hanh nồng mỗi bước chân bạn chạy vội vàng. Lúc chuyến bay từ Sài Gòn hạ cánh xuống Vinh, đồng hồ chỉ tám giờ mười phút sáng. Đã trễ giờ boarding của chuyến tiếp theo rồi. Ngồi trên máy bay, ở những dãy cuối cùng, bạn phải bươn bải làm công tác dân vận. Ngồi nói nói với bác kế bên là trời ơi con còn phải chuyển một chuyến bay nữa, con nghĩ là trễ rồi nhưng chưa đến phút cuối cùng, chút bác cố gắng cho con xin phép chạy ra trước nghen. Và cứ như thế bạn len lỏi lên hàng ghế đầu, mấy cô tiếp viên cứ phải bắt loa kêu gọi chàng thanh niên trẻ cứng đầu phải ngồi im giữ trật tự vì an toàn của chuyến bay. Ở những giờ phút gấp rãi đó, thấy mình in như không còn biết lỗi phải gì nữa. Chỉ đinh ninh trời ơi trễ mất tiêu rồi, trời ơi sao chưa bao giờ thấy máy bay nào hạ cánh lâu ơi là lâu như cái chiếc máy bay này. Mấy cô tiếp viên mặt lạnh tanh lại một lần nữa bật loa nhắc nhở: quý khách vui lòng ngồi yên không tháo đai an toàn ra nghen nghen. Lúc cửa máy bay mở ra rồi, bạn bật tung chạy ào xuống. Quên mất nắng Vinh nhẹ hanh như thế, người Vinh cũng rộng lòng mở đường cho bạn đi mau với những lời nhắn gửi: lẹ đi kẻo trễ chàng trai trẻ ra sao. May mắn là lúc chuẩn bị ra khỏi máy bay, bạn khẽ khàng nói với cô tiếp viên trưởng vài lời thông cảm, vì thật tình bạn cũng đã làm phiền đến người ta nhiều. Lời rải ra dẫu ngắn ngủi nhưng cũng như cởi tấm lòng.

Chuyến bay đã boarding luôn rồi. Bạn lộc cộc chạy lộn qua bên terminal nội địa. Hớt hơ hớt hải hỏi nguoi ta đường nào tới quầy check in. Bác bảo vệ chỉ bạn chạy qua terminal quốc tế. Ở đó, những phút cuối cùng bạn còn kịp moi cái vé bị nhét nhàu nhĩ dưới đáy ba lô lên và nói trong tiếng thở hổn hển. Sân bay Vinh nhỏ như cái lỗ mũi. Cũng may nhỏ như thế nên bạn cứ âm thầm cho rằng có lẽ người ta chờ mình ên bạn rồi mới khởi hành. Người hành khách cuối cùng chạy ào ra máy bay. Chiếc máy bay nhỏ xíu xiu rộng mời đón bạn. Cạnh bên là chị gái người Việt Nam ẵm theo con nhỏ. Cài hộ chị đai an toàn cho em bé. Lúc đó đã bình tĩnh hơn rồi. Và bạn đã thực sự đuổi kịp chuyến bay rồi. Chỉ mất khoảng 45 phút đồng hồ là máy bay đáp xuống thủ đô Vientiane. Đất nước Vạn Tượng là đây. Sân bay im ắng nhỏ nhắn như hãy còn ngái ngủ khi mặt trời đã hòm hòm ló dạng. Nắng vương nhẹ trên những mảng tường. Sa bai dee nước bạn Lào.

Sáng nay có một kẻ dại khờ nào khe khẽ những buồn vui!

2. Sỏi đá của Sihome

Bạn của bạn, một anh bạn Lào cũng dân ngân hàng, đang đi training rồi nên lúc cúp điện thoại bạn mới ngỡ ngàng, một mình quay đầu lại giữa sân bay một sáng mùa thu trống trải. Sân bay khẽ khàng im ắng đến lạ lùng. Không tấp nập, không bộn bề. Bạn sải bước chân đi tìm quầy bán quà lưu niệm, ở đó bạn mua post card, để cho ngòi bút lả tả rơi những giọt trầm buồn. Hình ảnh những nụ cười nằm im trên tấm bưu thiếp nương theo những dòng viết. Bạn tìm bưu điện nằm tênh hênh trong một chỗ vắng người lại qua ở sân bay, gửi về Việt Nam, tên và địa chỉ người nhận cũng là mình. Sau đó bạn tìm tuk tuk, anh bạn nhiệt thành tư vấn cho bạn cách di chuyển vào trung tâm thủ đô, đi tuk tuk hoặc taxi đều ược cả. Không ngần ngại bạn nói để bạn kiếm tuk tuk, ở Việt Nam dễ dầu gì ược đi tuk tuk bao giờ. Anh bạn chỉ luôn địa chỉ hostel cho bạn, ở khu đó có nhiều người Việt Nam, chắc bạn cũng sẽ an ủi được phần nào.

Tuk tuk ở Vientiane không giống ở Thái, không hề giống ở Cambodia. Nên lúc bạn ngồi lên một chiếc xe mà bạn phải hỏi đi hỏi lại bác tài xế rằng tuk tuk la? Tuk tuk la? Bác gật đầu mấy chặp bạn mới yên tâm hạ ba lô xuống. Gọi điện thoại nhờ anh bạn nói chuyện giùm vài câu để bác tài xế chở bạn về hostel. Lòng tin lại được bưng ra vì giờ phút đó bạn không biết là bạn sẽ ược chở đi đâu. Trung tâm Vientiane cũng giống Sài Gòn ở chỗ đường một chiều cũng nhiều lắm. Bác tài tuk tuk in như cũng không rành đường, chạy nhầm rồi lại quành ngược trở ra. Bạn cứ âm thầm ôm ba lô nhìn ra đường phố. Thưởng thức những phút giây đầu tiên ừng chân trên đất Phật. Sáng hôm ấy trời nắng nhẹ và trong. Xe chạy âm thầm, những góc phố âm thầm. Vientiane là thủ đo của nước bạn Lào. Mà bạn cứ ngỡ như đó là một thị xã nào đó của một tỉnh lị nào đó của Việt Nam vì vẫn còn ngủ yên trong một giấc mơ thiên lý. Lào hãy cứ âm thầm cứ nhẹ nhàng và bay bổng. Đó là lúc bạn biết rằng bạn đã yêu Lào từ những giây phút ban đầu nhè nhẹ thế này!

Bạn về hostel lúc mười một giờ trưa, chưa đến giờ check in nên bạn đành gửi đồ đi loanh quanh gần đó. Hostel cũng nhỏ, nằm giữa khu kiểu như Phạm Ngũ Lão ở Sài Gòn, nhưng dĩ nhiên là không tấp nập bằng rồi. Mấy bạn Tây cũng đang đứng ngồi la liệt, thụt billiard ngồi ngoài sảnh uống beer Laos tám chuyện trên trời dưới bể. Bạn đói, hôm đó rằm, ăn chay. Bạn nhịn từ sáng tới giờ nên phải đi tìm thứ gì đó bỏ vô bụng. Không biết tiếng Lào mà bên đây cửa tiệm họ không sử dụng tiếng Anh nên nhìn đâu cũng thấy toàn giun với dế. Bạn tấp đại vô một quán ăn bên đường, nhỏ xíu và thấp chỏm. Cô bán hàng không biết một chữ tiếng anh luôn! Bạn ôm bụng chỉ chỉ vào những món có khả năng là đồ chay, rồi kêu thêm một chai nước. Bữa trưa thanh tịnh chỉ với cơm dẻo như nếp và một ít bắp cải xào mặn. Cơm được đặt trong một cái thố tre nhìn thiệt lạ. Lúc tính tiền xong rồi thì thấy một cô gái Lào cười thật hiền đang giã lấy giã để một hỗn hợp gì đó bao gồm có tôm khô, đậu đũa, cà chua... Cô mời bạn ăn thử nhưng do ăn chay nên bạn không nếm được. Cứ tiếc hùi hụi vì mắt thấy là món này hấp dẫn lắm nhưng đành thôi.

Đường vê Sihome - là hostel của bạn ngắn ngủi. Giữa đường bạn gặp một đống đá xây ựng đẹp rụng rời. Những cục đá nhỏ nhắn đủ màu nằm tênh hênh bên vệ đường. Bạn nhặt lấy nhặt để, mưa rơi nhẹ âm thầm không cản được nhiệt huyết nhặt sỏi căng tràn. Bạn về hostel với một túi sỏi nặng oằn. Lúc check in bạn cười thật tươi với chị chủ nhà trọ. Một cô gái Việt Nam tóc dài và có giọng nói rất hiền.

Lúc bước lên phòng và mở cửa sổ, căn phòng nằm ở lầu bốn có khung cửa lá sách mở ra bao lơn nhìn được Vientiane với dòng Kong chia đôi bờ Lào - Thái. Sihome có cảm giác yên bình và gần gũi như một người bạn đã xa lâu ngày mới có dịp gặp lại! Nhắm mắt và mở cửa sổ, nghe thoảng nhẹ hương trầm. Hôm nay tĩnh tại, bởi lẽ hôm nay rằm! Bạn lại mỉm cười. Chuyến đi này lúc về có thêm những hòn sỏi nhỏ làm quà. Sỏi đá của Sihome.

Thứ Bảy, 28 tháng 6, 2014

Bất mãn với đời

Anh hay tự hỏi rồi cuộc đời mình cứ lặng lẽ trôi qua như vậy sao? Mang nhiều hoài bão trong người, năm mười tám tuổi anh nghĩ rằng mình sẽ phải làm được những cái này, những cái khác, mơ mộng tưởng như mình có thể viết ra được một quyển sách chấn động địa cầu (như cái kiểu Rowling đã làm được, phủ đầy thời niên thiếu của anh trong những giấc mơ về chàng phù thủy có sẹo hình tia chớp, đến lúc lớn lên anh mới\ nhận ra, Hogwart lkhông có thật và cuộc đời này không phải màu hồng!). Tốt nghiệp đại học rồi, anh ôm bằng cấp về nhà, xin được công việc ở quê, rồi thôi! Nhiều khi lợn cợn anh muốn quay về nơi phồn hoa đô hội đó. Cứ mơ mộng miết rồi năm thứ nhất trôi, năm thứ hai qua, năm thứ ba tới, anh vẫn cứ đứng yên một chỗ, mòn mỏi đợi, mòn mỏi trông. Tháng năm thanh xuân tuổi trẻ trôi qua rồi, thấy mình lầm lũi sống.

Lúc cô R. gọi, anh đang nhập nhoạng trong một hàng sách, cái hàng sách quen từ hồi anh vừa mới ra thị xã học cấp ba. Cô Rùa thả qua đường dây điện thoại mấy tiếng hỏi thăm, rồi gọn hơ rủ bữa đó đó có rảnh không đi leo núi với tui! Anh te rẹt chạy lại trong đầu những chuỗi kế hoạch, ngày cuối tuần, thường anh hay lu bu lắm, với những chuyến đi! Ngủ trên núi luôn phải không? Đi bụi nha, có vô vườn trái cây, bẻ trái trên cành, đi suối nữa! Anh gật đầu đồng ý cái cụp! Một buổi tối Ninh có mưa rào, mây che kín cả bầu trời để lơ lửng một vầng trăng! Còn nhớ, bữa đó anh ôm quyển Xuyên Mỹ, sách mới của Phan Việt về nhà!

Rồi anh chọn những chuyến đi làm bạn! Theo cái kiểu bất chấp tất cả để đi! Chỉ cần một lời rủ, bâng quơ cũng được, thủng thẳng cũng được. Nếu rảnh, anh đi hết. Nhiều bận anh đi một mình, đôi khi có bạn đồng hành, nhưng có vẻ cuộc sống cho anh được nhiều thứ! Bạn bè khi cần cũng có thể giúp anh làm cái này, làm cái khác. Cuộc sống nhàn nhã trôi, chấm phá bằng mấy chuyến đi! Bữa anh xách xe chạy từ Dầu Hạ xuống Biên Hòa, định chạy qua cù lao Phố, rồi về, vì nghe cô giáo dạy đại học nói, T có đi thì đi lẹ đi, vì cù lao bây giờ sắp thành "phố" hết rồi, đi cho kịp! Như cái kiểu bữa anh chạy tọt vô chùa, xin thầy trụ trì cho lội xuống ao sen, nước tháng năm đã muốn xổ lồng tràn ra khỏi ao, sen nở đầy nhức mắt. Anh không xắn quần lội bì bõm, xin thầy mấy cành sen về, thơm phức mà thấy cuộc sống này đơn điệu quá, hay là nói với má để anh thử cạo đầu đi tu chừng năm bữa nửa tháng coi sao! Cái cô đơn và khắc khoải hằn lên những bước chân anh trôi mỗi ngày! Con người đơn giản thì không chịu, phức tạp thì không ưng. Đôi khi cứ thấy mình đứng loi choi giữa dòng, chực té!

Lúc nằm giữa đồng không mênh mông đồi núi, ánh trăng mười lăm nhú lên chênh chếch đỉnh trời, anh im lặng âm thầm hưởng thụ trọn vẹn cái say ngây ngất trước cảm giác bình yên đến hoang dại này! Trăng vàng rót từng mảng xuống hồn anh, mê mải ve vuốt từng vết chai trong tâm hồn thanh xuân đã gần cạn kiệt! Chốc sau thì trời mưa, lật đật xách đồ chạy xuống chùa giữa lưng chừng núi. Lật đật kiểu gì đấy mà anh đánh rơi mất một nửa hồn mình ở trên đỉnh một ngọn núi nào, vào một đêm trăng nào. Bây giờ hỏi lại, dám anh cũng không trả lời được, đó là đâu? Chỉ biết là vào một đêm sáng trăng!


(Và viết lung tung tưng tửng trong một bữa cảm xúc rơi lả tả! - Cái tựa với cái nội dung chắc ăn rơ với nhau!)

19/06/2014

Thứ Năm, 5 tháng 6, 2014

Người đi, và người ở cũng buồn!

Bạn mình bắt đầu hành trình mới. Thất nghiệp đúng là cảm giác không dễ chịu chút nào! Nói là bạn vậy thôi chớ từ lúc bạn vô nhà băng mới biết được trên đời này có người như thế. Bằng tuổi, làm ở Sài Gòn ba năm, quay về đây bắt đầu lại từ đầu! Quãng thời gian vài tháng ở Dầu Hạ, chắc cũng chưa đến nỗi quến đất, quến người. Nhưng ờ thì lúc bạn nộp đơn xin nghỉ cũng tạo nên những lao xao nho nhỏ. Y chang như lúc bạn về đây, nho nhỏ lao xao khi phải sắp xếp lại chỗ ngồi. Tủ lưu trữ hồ sơ kênh ra cho bạn ghé vào chơi, folder của phòng lòi thêm một chỗ, những bữa ăn trưa phải kê thêm ghế. Và có thêm người để những lúc đi công tác có khách hàng lên nhận nợ mình có người để nhờ vả!

Cũng không còn ai để những lúc tưng tưng cho mình tha hồ yêu sách, cái kiểu ma cũ ăn hiếp ma mới! Có lần nói giỡn giỡn chơi chơi, kiểu như lỡ bạn chịu đựng hết nổi, viết đơn xin nghỉ việc, mà lý do là mình ăn hiếp bạn thì chắc mình đau từng đoạn ruột quá! Bây giờ thì bạn xin nghỉ việc thiệt rồi. Mai là chia tay luôn rồi! Chiều này còn đành đoạn kêu thằng nhỏ chạy đi mua cho tô bún mắm, nằm ườn trên bàn nói mình mệt quá, mua giùm tui đi, lần cuối cùng mờ. Thằng nhỏ hiền khô lúc nào cũng không dám từ chối với những thể loại yêu cầu điên rồ của mình! Thì thôi, sắp sải tranh thủ giờ làm đi kiếm cái gì đó tặng cho bạn! Thằng nhỏ nhận quà farewell mà cười muốn run, lần đầu tiên nhận được quà chia tay như thế, kể từ lúc làm cho Exim, kể từ lúc chia tay Vietin. Qua ba trào đổi việc, cái cảm giác thất nghiệp, chắc chắn không thể nào dễ dàng được!

Trên tấm thiệp farewell, mình viết thật điệu mấy dòng, cảm ơn vì đã đi chung một đoạn đường, dù ngắn nhưng vẫn đã từng đi chung một đoạn đường. Quà trao tay rồi thì thanh thản! Chúc bạn sẽ thành công! Chứng kiến người đến, người đi. Là người ở lại, rồi cũng sẽ quen thôi! Nhưng vẫn có chút buồn. Lặng im!

Thứ Tư, 14 tháng 5, 2014

Chế!

Chế hỏi tôi bữa chiều qua đi bộ trên cầu Dầu Hạ, gió thổi mát rượi, rằng có xảy ra chiến tranh không em? Chế sinh sau bảy lăm, chế người Dầu Hạ, và chế gốc Hoa - như rất nhiều những người Dầu Hạ khác! Dân Dầu Hạ tập trung quanh chợ, chắc hơn nửa là người gốc Hoa rồi. Như bà nội, trải qua những hồi đánh tư sản, từ một người gốc Hoa giàu có số có má, sau mấy trận học tập tư tưởng, con cái chịu không nổi phải bỏ xứ mà đi, bà nội ở lại với mấy cô cho đến giờ. Hễ nghe lục đục là nội chép miệng, nói tới chiến tranh là sợ. Vết chân chim hằn nơi đáy mắt, thấy in chang hình giọt nước mắt!

Nói với chế, với bà nội kiểu động viên, nói vậy thôi chớ làm gì có chiến tranh nôi ơi, chế ơi. Không sao đâu, nước tới đầu cầu rồi sẽ thẳng. Nhưng mờ trong bụng cũng nghĩ nghĩ, hay thà đánh một lần rồi ra sao thì ra. Chớ dân mình giờ phụ thuộc nhiều quá, cái gì cũng ma - de in China thì chết trắng phơi trên đồng rồi còn gì.

Đọc tin tức thấy dân tình bên đất Thủ công nhân nổi lên làm loạn, thấy mắc cười quá. Hổng biết rồi mai này ra sao, khi tự nhiên lại manh động bẩn tính y chang như dân nước láng giềng. Đâu hồi giành đảo với đất nước mặt trời mọc rồi đem cả chó của nước người ta ra hành hạ, bưng xe hơi của nước nười ta ra đốt. Tri thức nhược tiểu!

Người hay nghĩ rồi hổng biết mần sao mà thoát ra khỏi cái mớ bồng bông này đây? Phận nước nhỏ khóc cười theo những can qua!

Nói với chế chớ năm chín mươi tám chế qua Đài một lần rồi, khó khăn thủ tục này nọ trăm bề thì bây giờ chế có muốn về thăm quê quán gốc gác thì lo mà về đi à! Coi chừng lỡ có chiến tranh xảy ra em với chế hổng biết có dòm mặt nhau không đó đa! Chế cười tung trời Dầu Hạ, trong ánh chiều muộn! Tao là dân Việt Nam máu đỏ da vàng chớ bộ giỡn chơi đâu bây! Và rồi em cũng cười. Hai chị em cùng cười.

Qua những nỗi trôi!