Vài dòng về phố!

Ai chọn làm quê cũng tiếp, cũng đón chào, để giọng nói Sài Gòn, nghĩa là, đủ thứ giọng nói… (Nguyễn Trung Quân)

Mỗi khi có ai hỏi nhà tôi ở đâu, tôi khẽ khọt, quê tôi ở Ninh. Khách bảo, ở thành phố cơ, tôi liền ơ hờ, tôi ở chỗ Bình Thạnh, gần ngã tư Hàng Xanh ấy! Cho dẫu lúc đó, rành rành là tôi đang trọ trong một căn nhà cấp bốn khu Văn Thánh, hay trong một cái chòi ọp ẹp gần trường tôi học, hoặc giả một cái nhà ven sông, bước ra sông gần hơn cái ngã tư ấy cả trăm lần. Nói điều đó, có nghĩa là, Sài Gòn, trong mắt tôi, nhiều khi quởn quơ chỉ trong một cái bùng binh mà ở đó, chiều nào, sáng nào xe cũng kẹt cứng ngắc. Chắc đơn giản, là do nó dễ chỉ đường, riết rồi mà thành ra quen thuộc!

Quen thuộc cũng phải thôi, vì chuyến bus đầu tiên tôi lủi vô, hồi năm nhất đại học, đó là xe bus số 8, không chạy thẳng tới ngã tư Hàng Xanh, mà chỉ mém mem chỗ ngã ba, người đời nôm na cũng lại là Hàng Xanh ấy. Lên xe bus, đất Gòn đón tôi bằng những lời khuyên ân cần thăm hỏi, tôi bảo chú tài chạy sao ghé trường Thương cho tôi, ông tài xế giật mình, cái trường đó nằm chỗ nào, tôi căng mình ra giải thích, nó nằm quãng D5, D2 gì đấy. Khổ nỗi năm ấy trường mới chuyển về cơ sở ở số 15, D5 như bây giờ, người rành đường mà nhiều khi đâm ban, hỏi cắc cơ trường Thương ở đâu, dám bậy bạ chỉ lên tuốt Phan Xích Long coi chừng lộn hàng chết là cái chắc! Xe bus chạy vòng vòng, cuối cùng thôi đành xuống tại Hàng Xanh vậ. Bắt đầu từ đó, tôi lội bộ về nhà trọ mình! Hàng Xanh làm chỗ xuất phát, cho một chặng đường mới, một sự khởi đầu mới!

Hồi năm nhất mỗi bận quỡn tôi hay tòn ten bắt bus ra Thủ Đức, khu Quốc gia ký túc thăm bạn, thăm bè. Những lần về, hễ dòm xe nào có đề chữ Hàng Xanh, là tôi trèo lên. Nhiều khi bực bội, cứ bắt đại, ví như xe số 8, chuyến từ Thủ Đức chạy vô thành phố, đâu có dừng ngay chóc ngã ba Hàng Xanh đâu! Làm nhiều bận tôi lết bộ, lủi thủi lang thang về nhà! Cái Hàng Xanh, cũng tại cái Hàng Xanh!

Hàng Xanh có một tháp đồng hồ, giữa ghi ngày, tháng, năm… xung quanh có trồng bông, trồng hoa. Tôi ít khi dòm ngó, bởi mỗi bận đi ngang qua, chưa kịp dòm đã phải lật đật chạy cho kịp con truông ba mươi, bốn mươi giây đèn xanh, đèn đỏ. Bữa đang ơ hờ, ngáp dài ngáp vắn buổi tan ca, tự nhiên thấy ở ngay chóc chỗ bùng binh Hàng Xanh, mọc lên một bờ bao dáp dòng (hay váp vòng, chữ tui!), thắc mắc hổng biết bữa nay ông nhà nước mình lại lên kế hoạch làm gì nữa! Quãng ấy đi đâu tôi cũng thấy người ta bao bọc sửa sang, sắp bước qua mốc một ngàn năm của một thành phố cách Hàng Xanh tròm trèm một ngàn bảy trăm ba mươi lăm cây số mừ.

Vài bữa sau thì hàng rào che chắn được giải phóng, đề lòi ra một dàn tháp đồng hồ mới, cao hơn, bằng chất liệu gì lạ hoắc, trắng tát! Cái cũ làm bằng đá hoa cương, không cao quá nhưng cũng không thấp quá! Và ngay chóc quãng ấy, tôi buồn!

Bởi Hàng Xanh ba năm tôi quen, mà thật tình thì tôi cũng đã quen với cái mảng đá xanh kia mất rồi! Dù có đi đâu, có về đâu, ai hỏi nhà tôi ở phố nằm chỗ nào, tôi khọt khẽ nhà mình nằm chỗ đó đó, chỗ đó có cái bùng binh như vậy đó! Nhưng giờ thì te tái, biết chuyển qua chỗ nào đây! Hàng xanh thì vẫn tấp nập người xe mỗi bận tan tầm, mỗi bận ngày sang. Và cái tháp đồng hồ ngày cũ thì đã trở thành dĩ vãng mất tiêu rồi! Cái tháp ấy được xây nhân ngày 30/4 hình như vào một dịp đặc biệt của thành phố! Và giờ thì nó cũng được sửa sang, chỉnh trang lại nhằm kỷ niệm cho một thành phố khác! Tôi ơ hờ, tôi lại tiếp tục tìm kiếm một cái gì đó khác, của thành phố này! Để mỗi bận bạn hỏi tôi nhà chỗ nào, ở phố, tôi sẽ thói quen như một tiềm thức, ờ thì nhà tôi chỗ này.

Nhưng mà chỗ này là chỗ nào?